ლექვინაძე: საწვავის შესახებ კვლევა დასკვნით ეტაპზეა და ვვარაუდობთ, რომ პირველადი შედეგები შეიძლება გავასაჯაროვოთ თებერვლის თვეში

საქართველოში პირველი მცურავი მზის სადგური ამოქმედდა

პროექტი დაფინანსებულია სოფლის განვითარების სააგენტოს და USAID-ის ენერგეტიკული მომავლის უზრუნველყოფის პროგრამის ფარგლებში.„USAID მხარს უჭერს საქართველოს უსაფრთხო ენერგეტიკულ მომავლს. გარდაბნის რაიონის სოფელ ლემშვენიერაში, ქვეყანაში პირველი მცურავი მზის სადგურის დამონტაჟდა. ქარხანა ყოველწლიურად გამოიმუშავებს 300 000 კვტ/სთ-ს ელექტროენერგიას, რომელიც მოხმარდება მიმდებარე ხეხილის ბაღების სარწყავ სისტემას.განახლებადი ენერგიის გამოყენება ხელს შეუწყობს ეკონომიკური ზრდისთვის ხელსაყრელი პირობების შექმნას. ეს არის USAID-ის მიერ მხარდაჭერილი განახლებადი ენერგიის რამდენიმე პროექტი საქართველოში“, - ნათქამია USAID/Georgia-ს Facebook-ზე გამოქვეყნებულ ინფორმაციაში.

რუსეთში ნავთობის გადამუშავება მინიმუმამდე დაეცა

ეს შედეგი იყო დრონებით თავდასხმებისა და სხვა მიზეზების გამო  - დაუგეგმავი რემონტის, ასევე ორსკის ნავთობგადამამუშავებელი ქარხნის შეფერხების შედეგი წყალდიდობის გამო.თუ ცალ-ცალკე ავიღებთ თავდასხმით დაზარალებულ საწარმოებს, მათ 1 აპრილიდან 17 აპრილამდე 280 ათასი ბარელით ნაკლები დაამუშავეს, ვიდრე საშუალოდ 1 იანვრიდან 24 იანვრამდე.ასევე აღნიშნულია, რომ ბოლო ერთი თვის განმავლობაში ქარხნებზე თავდასხმები თითქმის შეჩერდა, მაგრამ ამავდროულად საწარმოების აღდგენის ტემპი შენელდა.

განვითარებულ სამყაროს ბირჟის სრულფასოვნად ასამოქმედებლად 10 წელი დასჭი...

საქმე ის არის, რომ ენერგეტიკული გაერთიანების პოზიციით, ენერგეტიკული ბირჟის იმ მოდელით ამოქმედება, რომელსაც საქართველოს მთავრობა ამჟამად განიხილავს, ორგანიზაციის მოთხოვნებთან თანხვედრაში არაა.როგორც მაია მელიქიძე BMG-სთან აცხადებს, ბიზნესისთვის ბირჟის ამოქმედება მნიშვნელოვანია, თუმცა კვლავ არსებობს კითხვები რიგ საკითხებთან მიმართებით, როგორიცაა მაგალითად, უბალანსობაზე პასუხისმგებლობა და ამ მიმართულებით კომპანიებისთვის ჯარიმების დაკისრების რისკი.მისი თქმით, მოლოდინია, რომ 6-ჯერ გადავადების შემდეგ ენერგეტიკული ბირჟა მიმდინარე წლის 1-ელ ივლისს ამოქმედდება, თუმცა მხოლოდ ნაწილობრივ.„კერძო სექტორისთვის ბირჟის გახსნა მნიშვნელოვანია, ამას რამდენიმე კომპონენტი ახლავს თან, ესაა გამჭვირვალობა, ფასის დადგენა მოთხოვნა-მიწოდების საფუძველზე და ზოგადად ბირჟაზე გამჭვირვალედ ვაჭრობის შესაძლებლობა. თუმცა კერძო სექტორი მიიჩნევს, რომ გარკვეული საკითხები კვლავ დასაზუსტებელია, მათ შორის უბალანსობის ვალდებულება და შესაძლო ჯარიმები. კომპანიებისთვის, მათ შორის მსხვილი მომხმარებლებისთვის საკმაოდ რთულია წინასწარ პროგნოზი, თუ როგორი იქნება გამომუშავება და მოხმარება. ამიტომ ამ ნაწილში გარკვეული ჰეჯირების მექანიზმების შემოღება მნიშვნელოვანია. ვიცით, რომ ეკონომიკის სამინისტრო ამ ეტაპზე სამ სხვადასხვა მოდელს განიხილავს, რომლის მიხედვითაც შესაძლოა, 1 ივლისიდან ბირჟაზე ვაჭრობა დაიწყოს. სამივე მოდელი ბირჟის ნაწილობრივ გახსნას მოიაზრებს.ევროპის ენერგეტიკული გაერთიანების ვალდებულებების შესრულება ძალიან მნიშვნელოვანია, თუმცა დარწმუნებული ვარ, გაერთიანება სწორად აღიქვამს დღევანდელ მოცემულობას. განვითარებულ სამყაროს ენერგეტიკული ბირჟის სრულფასოვნად ასამოქმედებლად 10 წელი დასჭირდა, ჩვენ ამდენი დრო არ გვაქვს, თუმცა ნაბიჯ-ნაბიჯ გავხსნით ბაზარს“, - განაცხადა მაია მელიქიძემ.ცნობისთვის, 6-ჯერ გადავადების შემდეგ, ენერგეტიკული ბირჟა ფუნქციონირებას მიმდინარე წლის 1-ელი ივლისიდან დაიწყებს. ეკონომიკის მინისტრის განცხადებით, საწყის ეტაპზე ბაზარი ნაწილობრივ გაიხსნება.BM.GE

დავით ნარმანია ენერგოეფექტურობისა და მდგრადი გათბობის შესახებ საერთაშო...

დავით ნარმანიამ აღნიშნა, რომ ენერგეტიკის სექტორში მნიშვნელოვანი ცვლილებები განხორციელდა ევროპული პრაქტიკისა და სტანდარტების დანერგვის კუთხით.„სემეკთან არსებულ ენერგეტიკის სასწავლო ცენტრს ეძლევა შესაძლებლობა ევროკავშირის პროექტთან - EU4Energy-სთან ერთად უმასპინძლოს კონფერენციას მდგრადი გათბობისა და ენერგოეფექტურობის შესახებ. კონფერენცია შესაძლებლობას აძლევს მონაწილეებს განიხილონ ენერგოეფექტურობის საკითხები, თანამედროვე ტენდენციები, მარეგულირებელი ჩარჩოები და ხელი შეუწყონ ახალი მიდგომების დამკვიდრებას. საქართველო დიდ ყურადღებას ანიჭებს ენერგოეფექტურობის საკითხების სრულყოფას. მნიშვნელოვანია ენერგიის დაზოგვის, ენერგიის მიწოდების უსაფრთხოების, ენერგოდამოუკიდებლობის გაზრდა, ასევე ენერგეტიკულ ბაზარზე ენერგოეფექტიანობის გაუმჯობესების ხელშემშლელი დაბრკოლებების მაქსიმალურად აღმოფხვრა.მნიშვნელოვანია ცენტრალური გათბობის მიმართულება, რასთან დაკავშირებითაც განსხვავებული მოთხოვნები და მიდგომები არსებობს სხვადასხვა ქვეყანაში, მათი კლიმატური პირობებიდან და პოლიტიკის სპეციფიკიდან გამომდინარე. გათბობის სისტემებს სათბურის გაზების ემისიაში დიდი წვლილი შეაქვს. რეგულაციებით, რომლებიც ხელს უწყობენ ენერგოეფექტიანობას და განახლებადი ენერგიის წყაროების გავრცელებას გათბობის სექტორში, შესაძლებელია მნიშვნელოვნად შემცირდეს ემისიები. ამასთანავე, საყურადღებოა, რომ ეფექტური გათბობის სისტემების საშუალებით მომხმარებელს შეუძლია დაზოგოს ენერგიაზე გადასახადები.მარეგულირებელი ორგანოების პრეროგატივაა აღნიშნული მიმართულებით ეფექტიანი ღონისძიებების განხორციელება. მათ შორის, განახლებადი ენერგიის განვითარების ხელშეწყობა, შესაბამისი სტანდარტების შემუშავება, გამჭვირვალობისა და მომხმარებელთა ინფორმირებულობის ზრდა, სტანდარტებისა და რეგულაციების შესრულების მონიტორინგი“, - აღნიშნა დავით ნარმანიამ.კონფერენციის მონაწილეებს სიტყვით მიმართეს საქართველოში ევროკავშირის წარმომადგენლობის განვითარებისა და თანამშრომლობის ხელმძღვანელმა ნიკოლას სენდროვიჩმა, ევროპის ენერგეტიკის მარეგუილრებელთა საბჭოს გენერაკურმა მდივანმა მარა ბერზინამ, საქართველოს ეკონომიკისა და მდგადი განვითარების სამინისტროს ენერგეტიკული პოლიტიკისა და საინვესტიციო პროექტების დეპარტამენტის უფროსმა ჯუბო ტურაშვილმა, სემეკთან არსებული ენერგეტიკის სასწავლო ცენტრის დირექტორმა ნუგზარ ბერიძემ.საქართველოს ენერგეტიკისა და წყალმომარაგების მარეგულირებელ ეროვნულ კომისიასთან (სემეკ) არსებული ენერგეტიკის სასწავლო ცენტრისა და ევროპის ენერგეტიკის მარეგულირებელთა საბჭოს ორგანიზებით 15-16 აპრილს, ქ. თბილისში მდგრადი გათბობისა და ენერგოეფექტურობის შესახებ საერთაშორისო კონფერენცია იმართება. მასში მონაწილეობას იღებენ სემეკის, ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების სამინისტროს, ენერგეტიკის სექტორში მოქმედი ორგანიზაციების, არასამთავრობო სექტორის, ენერგეტიკის სასწავლო ცენტრისა და სხვადასხვა საერთაშორისო ორგანიზაციების ხელმძღვანელი პირები, ქართველი და უცხოელი ექსპერტები. კონფერენცია ტარდება ევროპის ენერგეტიკის მარეგულირებელთა საბჭოს „აღმოსავლეთ პარტნიორობის ქვეყნებში სუფთა ენერგიებზე ტრანზაქციის ხელშეწყობის“ ევროკავშირის პროექტის EU4Energy-ს ფარგლებში. EU4ENERGY-ს ინიციატივა დაფინანსებულია ევროკავშირის მიერ 8.5 მილიონი ევროს ოდენობით და ერთობლივად ხორციელდება ევროპის ენერგეტიკის მარეგულირებელთა საბჭოს (CEER), ენერგეტიკის საერთაშორისო სააგენტოს (IEA) და ენერგეტიკული გაერთიანების სამდივნოს (EnCS) მიერ.

„საქართველოს ელექტროენერგიის ბაზარი: სამომავლო პერსპექტივები" - თიბისი...

საქართველოს ელექტროენერგიის ბაზარზე, ბოლო 28 წლის განმავლობაში, 1996 წელს სათბობ-ენერგეტიკის სამინისტროს შექმნიდან, 2023 წელს ელექტროსადგურების მშენებლობის ხელშემწყობი ახალი მექანიზმის ამოქმედებით დასრულებული, არაერთი გარდამტეხი ცვლილება განხორციელდა.2015-2023 წლის პერიოდში, საქართველოში ელექტროენერგიის სექტორში ჯამურად 1.2 მილიარდი დოლარის ინვესტიცია განხორციელდა. ელექტროენერგიის ჯამური დადგმული  სიმძლავრე 549 მგვტ-ით გაიზარდა. დღევანდელი მდგომარეობით, საქართველოს ჰიდროენერგიის მაქსიმალური პოტენციალის 47%, ქარის ენერგიის - 2%, მზის ენერგიის კი 0% აქვს ათვისებული.ელექტროენერგიის მოხმარების გრძელვადიანი ტენდენცია მზარდია. 2023 წელს მოხმარება, ძირითადად, მსხვილი კონტრაქტორების ხარჯზე შემცირდა, რაც ეპიზოდურ მოვლენას წარმოადგენს.სექტორებში ყველაზე მეტ ელექტროენერგიას მეტალურგია მოიხმარს. 2023 წელს მეტალურგიის შემდეგ, ყველაზე მეტი ელექტროენერგია წარმოების სექტორმა, კრიპტოინდუსტრიამ, წყალმომარაგებამ და სატრანსპორტო ინდუსტრიამ მოიხმარეს. თუმცა მეტალურგიასა და კრიპტოინდუსტრიაში ელექტროენერგიის მოხმარებამ, 2022-2023 წლებში, წინა წლებთან შედარებით, მნიშვნელოვნად იკლო. მეტალურგიის სექტორში კლება, რეგიონში გეოპოლიტიკური მდგომარეობის გაუარესებით და გლობალურად ფასების კლებით აიხსნება. კრიპტოინდუსტრიაში მოხმარების შემცირება კი, მსხვილი კომპანიების ქართული ბაზრიდან გასვლითაა გამოწვეული.დღეისთვის, ელექტროენერგიის ჯამური დადგმული სიმძლავრე დაახლოებით 4,600 მეგავატს შეადგენს. 2017 წლიდან, გარანტირებული სიმძლავრის შესყიდვის ტარიფებზე - PPA-ზე მორატორიუმის გამოცხადების შედეგად, დარგში ინვესტირება შენელდა. ახალი მხარდამჭერი მექანიზმი კი დარგის გააქტიურებას გამოიწვევს.2023 წელს ქვეყანაში გამომუშავებული ელექტროენერგიის 74% ჰიდროსადგურებმა, 26% - თბოსადგურებმა, 4.6% კი ქარის სადგურებმა გამოიმუშავეს. 2015-2023 წლებში, ჰიდროგენერაცია 28%-ით, თბოგენერაცია კი 42%-ით გაიზარდა. ზრდებს შორის სხვაობა განახლებადი რესურსების დამატებით საჭიროებაზე მიანიშნებს.აღსანიშნავია, რომ ბოლო წლებში, საქართველოს ენერგოსექტორი ნაკლებად ხდება იმპორტზე დამოკიდებული და გენერაციის მზარდი წილი გადის ექსპორტზე. 2023 წელს გენერაციის 10% გავიდა ექსპორტზე. იმპორტის წილმა მოხმარებაში კი 6% შეადგინა, რაც 2022 წელს 11% იყო.ელექტროენერგიის ბაზრის მომავალს შემდეგი მოვლენები და ტენდენციები განსაზღვრავს: საქართველოს ენერგოდამოუკიდებლობის და მდგრადი განვითარების მიზნები; ელექტროენერგეტიკული ბირჟა; ევროკავშირთან ინტეგრაცია; მსოფლიოში ელექტრონულ მოწყობილობებსა და ელექტროავტომობილებზე მოთხოვნის ზრდა; გეოპოლიტიკური დაძაბულობა და ევროპის ენერგოდამოუკიდებლობის საჭიროება; კლიმატის ცვლილება და მდგრადი ენერგო პოლიტიკა; მზის პანელების ფასის შემცირება/ტექნოლოგიების განვითარება და ელექტროენერგიით თვითუზრუნველყოფა.მაღალი ეკონომიკური აქტივობა ელექტროენერგიაზე მოთხოვნას  ზრდის. პროგნოზის მიხედვით, 2024 წელს ელექტროენერგიის მოხმარება წლიურად 5.1%-ით გაიზრდება. მოხმარების ზრდის განმაპირობებელი ფაქტორებია: შემოსავლების ზრდა, საცხოვრებელი პირობების გაუმჯობესება, ოჯახის ზომის შემცირება, ურბანიზაცია; საქართველოს სატრანსპორტო დერეფნის გააქტიურება; ელექტრონული მოწყობილობების მზარდი მოხმარება.2026 წლისთვის, ელექტროენერგიის გამომუშავება 16.3 ტვტ. საათს მიაღწევს, ძირითადად, ჰიდროენერგიის ხარჯზე.რაც შეეხება ექსპორტის პოტენციალს - საქართველოს მეზობელ ქვეყნებთან ენერგიის სტაბილური მიმოცვლის შესაძლებლობები აქვს, რაც მომდევნო წლებში კიდევ უფრო მეტად გაძლიერდება. თურქეთის ბაზარზე მოსალოდნელია მოთხოვნის უფრო სწრაფად ზრდა, ვიდრე გამომუშავების, რაც იმპორტის დამატებით საჭიროებას შექმნის.მომდევნო 3 წელიწადში, საქართველოში ელექტროენერგიის ჯამური საექსპორტო პოტენციალი 2.5 ტვტ. საათს გადააჭარბებს.2029 წელს დაგეგმილია შავი ზღვის წყალქვეშა კაბელის პროექტის გაშვება, რომელიც  წყალქვეშა მაღალი ძაბვის გადამცემი ქსელის მოწყობას და საქართველოსა და ევროპის ელექტროენერგეტიკული სისტემების  ერთმანეთთან დაკავშირებას ითვალისწინებს. 1,155 კილომეტრი სიგრძის კაბელი რუმინეთს დაუკავშირდება, რაც საქართველოსა და აზერბაიჯანს საშუალებას მისცემს, გაფართოებული საექსპორტო შესაძლებლობებით ისარგებლონ. ამასთან, პროექტის რეალიზაცია ხელს შეუწყობს ევროპისა და სამხრეთ კავკასიის რეგიონის ენერგეტიკული უსაფრთხოების გაძლიერებასა და განახლებადი ენერგიის სექტორის განვითარებას. პროექტის ფარგლებში, 2024 წლის ივლისში ტექნიკურ-ეკონომიკური კვლევა დასრულდება და გარემოსდაცვითი და სოციალური ზეგავლენის შეფასების რეპორტი მომზადდება."დარგში არსებული პოტენციალისა და ტენდენციების ჩვენი პარტნიორებისთვის გაზიარება, ძალიან დროული იყო რადგან იმისთვის, რომ ქვეყანამ გაიუმჯობესოს ენერგოუსაფრთხოება და შეამციროს იმპორტირებულ ენერგომატარებლებზე დამოკიდებულება, მაქსიმალურად უნდა ავითვისოთ არსებული განახლებადი რესურსი. სწორედ ქვეყნის ენერგოდამოუკიდებლობის მოპოვებას ემსახურება ყველა ის ჰესი, რომლებიც ჩვენი მხარდაჭერით ოპერირებს. თიბისის დაფინანსებით, საქართველოს მასშტაბით, ჯამში 42 ჰიდროელექტროსადგურია აშენებული ჯამური დადგმული სიმძლავრით 516 MW, საიდანაც 31 უკვე ოპერირებს, 11 კი მშენებლობის პროცესშია. აღსანიშნავია, რომ 2023 წელს ქვეყნის ელექტროენერგიის 65% სწორედ ჩვენი პარტნიორი ჰიდრო ობიექტების მიერ იყო გამომუშავებული. 15 წელიწადზე მეტია ენერგეტიკის სექტორს ვაფინანსებთ და პირველი ფინანსური ინსტიტუტი ვართ ბაზარზე, ვინც ამ დარგის პარტნიორი გახდა", - გიორგი თხელიძე, თიბისის გენერალური დირექტორის მოადგილე.