„ჩვენ უკვე დიდი ხანია წელს გვაქვს პროგნოზი რომ განაკვეთი არ შეიცვლება. რა თქმა უნდა ბევრი არგუმენტია ამ მხრივ და ეს მოცემულია სებ-ის პრესრელიზში. თავისთავად, ინფლაცია პირველ რიგში, წლიური ინფლაცია მართლაც მაღალია, მაგრამ გასათვალისწინებელია, რომ ყოველთვიური ინფლაცია დაახლოებით, ბოლო 4 თვეა უკვე სამიზნესთან ახლოს არის ანუ თვე-თვეზე თუ შევხედავთ საბაზრო ეფექტის თემა არის, თავისთავად სურსათის გაძვირება პრობლემაა, მაგრამ ეს უკვე წარსულში მოხდა და სამომავლოდ ჩვენი სცენარი ის არის რომ ინფლაცია დაუბრუნდება სამიზნე მაჩვენებელს.ჩვენ ვფიქრობთ, რომ დღევანდელი 5.2-დან დაახლოებით 4.5 იქნება წლის ბოლოს ანუ უკვე დაიწყებს ამ წელსვე კლებას და ასევე შემდეგ წელს. რატომ არ შეიძლება კიდევ შემცირება? შეიძლება მაგრამ როგორც ეს არის სებ-ის პრესრელიზში აღნიშნული გაურკვევლობა ჯერ კიდევ დიდია, როგორც საერთაშორისო მასშტაბით, ასევე არის ქვეყნის შიგნითაც გამოწვევები და ასევე დავამატებდი რომ Fed-ის განაკვეთიც მნიშვნელოვანია, Fed-ის განაკვეთიც ახდენს როგორც ყოველთვის ჩვენი და სხვა ქვეყნების განაკვეთებზე ზეგავლენას. როდესაც Fed -ის განაკვეთი იქნება უფრო დაბალი ჩვენთანაც უფრო მეტი შემცირების შესაძლებლობა იქნება “, - განაცხადა ოთარ ნადარაიამ.

1762422681

„მონეტარული პოლიტიკის კომიტეტზე მივიღეთ გადაწყვეტილება, რომ რეფინანსირების განაკვეთი, უცვლელად, 8%-ზე შეგვენარჩუნებინა. ჩვენ მონეტარული პოლიტიკის მართვისას, ძირითადი ინსტრუმენტი, რომ ეკონომიკაზე მოვახდინოთ ზეგავლენა და ფასების სტაბილურობა შევინარჩუნოთ - სწორედ ამის ძირითადი ინსტრუმენტი არის მონეტარული პოლიტიკის განაკვეთი. როგორ ახდენს ეს გავლენას და თითოეულ მოქალაქეზე, როგორ აისახება? მონეტარული პოლიტიკის განაკვეთი თავის მხრივ გავლენას ახდენს საფინანსო სექტორში არსებულ საბაზრო საპროცენტო განაკვეთებზე. ამ არსებული საბაზრო საპროცენტო განაკვეთებით თავისთავად ეკონომიკური აგენტები, მოსახლეობის ნაწილი იღებს გადაწყვეტილებას, თუ რა მოცულობის სესხი აიღოს, რამდენი შეინახოს როგორც ანაბრის სახით. მიღებული გადაწყვეტილების საფუძველზე სებ-ს ზეგავლენა აქვს, თუ რა იქნება მთლიანი ერთობლივი მოთხოვნა და ამ არხით საბოლოოდ ინფლაციაზე.ანუ პირველი პირდაპირი ეფექტი, თუ როგორ აისახება რეფინანსირების განაკვეთი მოსახლეობაზე, ეს არის საპროცენტო განაკვეთები, და ასევე ყველაზე მღავარი, რაზედაც მინდა ხაზი გავუსვა - იმიტომ, რომ ხშირად, როდესაც მონეტარული პოლიტიკის განაკვეთზე ვსაუბრობთ ძირითადად პირდაპირ ეფექტზე - საბაზრო საპროცენტო განაკვეთებზე არის საუბარი. და განსაკუთრებულად მიბმული ისეთი ტიპის სესხებზე, რომელიც პირდაპირ მიბმულია რეფინანსირების განაკვეთზე. თუმცა არ მთავარია ის, რომ ეს არის საერთაშორისო პრაქტიკაში, ინფლაციის თარგეთირება, არის საუკეთესო პრაქტიკა. და ამ ინსტრუმენტით საკმაოდ ეფექტურად იმართება ინფლაციური პროცესები. შესაბამისად მთავარი მიზნის მიღწევა, რაც არის სებ-ის ფასების სტაბილურობის უზრუნველყოფა ეს არის ის, რაც შემდგომ მთელს მოსახლეობაზე აისახება.გადაწყვეტილების ძირითადი მიზეზი არის მიმდინარე პროცესები. მიმდინარე ინფლაცია ამ ეტაპზე აღემატება სამიზნე 3%-იან მაჩვენებელს და ბოლო მდგომარეობით შეადგენს 5,2%-ს. თუმცა ასევე მნიშვნელოვანია, თუ რა არის ამ ინფლაციის გამომწვევი მიზეზი და რამდენ ხანს შენარჩუნდება მიზნობრივიდან გადახრილი ინფლაცია. ძირითადად ამას განაპირობებს სურსათის ფასები, რომელიც საკმაოდ მაღალი მერყეობით გამოირჩევა და ზოგადად, როგორც ეკონომისტები ვიტყვით, სხვა თანაბარ პირობებში სურსათის ფასების ინფლაციას მხოლოდ მოკლევადიანი გავლენა აქვს მთლიან ინფლაციაზე. აქედან გამომდინარე ჩვენ პროგნოზების წარდგენისას გვქნდა იმის მოლოდინი, რომ ერთის მხრივ დაბალი ბაზის გამო ასევე საერთაშორისო ბაზარზე მიმდინარე ინფლაციის გამო ის დროებით გადააჭარბებდა მიზნობრივ მაჩვენებელს - თუმცა ამას მხოლოდ დროებითი გავლენა ექნებოდა. ტენდენციებსაც, რომ შევხედოთ რადგანაც ეს სურსათის ინფლაციიდან მოდის როგორც წესი ეს მხოლოდ დროებით აისახება ინფლაციაზე. ამის თქმის საფუძველს გვაძლევს ის, რომ უფრო დეტალურად რომ განვიხილოთ რა არის სხვა ინფლაციის საზომები, მაგალითად სურსათის ფასების გამორიცხვით, საბაზო ინფლაცია მიზნობრივი მაჩვენებლის ქვემოთ ნარჩუნდება და 2,4%-ია. ასევე მომსახურების ინფლაცია მიზნობრივ მაჩვენებელზე დაბალია და 2,5%-ს შეადგენს. ეს მიგვანიშნებს იმაზე, რომ ფუნდამენტური ინფლაციური პროცესები ახლოს არის სამიზნე 3%-იან მაჩვენებელთან.ამიტომ ჩვენი ცენტრალური სცენარიც სწორედ ამას მოიაზრებს, რომ სურსათის ინფლაციას დროებითი გავლენა ექნება. არ გადაიზრდება ე.წ. მეორე რაუნდის ეფექტებში, რაც გულისხმობს იმას, რომ თუ კონკრეტულ საქონელზე ძვირდება ფასი ეს შეიძლება სხვა პროდუქტებზეც გადაიზარდოს - ამას არ ველოდებით და შესაბამისად 2026 წელს ისევ დაუბრუნდება სამიზნე 3%-იან მაჩვენებელს და საშუალოდ იქნება 3,5%-ი“, - აცხადებს თამთა სოფრომაძე. 

1762422438

„ინფლაციის თარგეთირების რეჟიმის პირობებში, როდესაც მონეტარული პოლიტიკის განაკვეთი არის მთავარი ინსტრუმენტი, ჩვენ ვისაუბრეთ იმაზე, თუ როგორ ხდება ამ ინსტრუმენტით საბოლოოდ ეკონომიკურ მაჩვენებელზე, მთლიან მოთხოვნაზე და ინფლაციაზე გადაცემა. თავისთავად, ეს დროში მყისიერად არ ხდება ანუ, დღეს თუ მონეტარული პოლიტიკის კომიტეტმა გადაწყვეტილება მიიღო, ეს ხვალვე არ აისახება - ამას დრო სჭირდება.რადგანაც ამას დრო სჭირდება, შესაბამისად, ამ რეჟიმის პირობებში ცენტრალური ბანკებისთვის ერთ-ერთი მთავარი საფუძველი გადაწყვეტილების მიღებისას არის მაკროეკონომიკური პროგნოზი, როგორ ხედავენ, მომავალში რა იქნება ინფლაცია, და ამის საპირწონედ იღებენ დღეს გადაწყვეტილებას.თუმცა აქ საინტერესოა ერთი მომენტი, თუ აქამდე ცენტრალური ბანკები, ძირითადად კოვიდის კრიზისამდე, ჰქონდათ ერთი ე.წ. საბაზო ცენტრალური სცენარი და სწორედ ამ სცენარიდან გამომდინარე მოქმედებდნენ, ყოველთვის აცხადებდნენ, რომ მათი პროგნოზით დიდი ალბათობით ეს სცენარი განვითარდებოდა.თუმცა, შემდეგ დადგა 2020 წელი კოვიდის კრიზისი. მერე ეს კრიზისი მოსალოდნელზე მეტად გახანგრძლივდა, რამაც პოსტპანდემიურ პერიოდშიც გარკვეული დისბალანსი გამოიწვია საერთაშორისო ბაზრებზე. ამას დაემატა გეოპოლიტიკური კრიზისები და ყოველწლიურად ჩნდებოდა ახალი, მოულოდნელი ეკონომიკური შოკები. ამან მსოფლიო ეკონომიკა მიიყვანა იმ დასკვნამდე, რომ მხოლოდ ერთი, საბაზო სცენარიდან გადაწყვეტილების მიღება აღარ არის ოპტიმალური. შესაბამისად, უფრო აქტუალური გახდა სცენარებზე და რისკების მართვაზე დაფუძნებული მიდგომა.საერთაშორისო კონფერენციებზე წამყვანი ეკონომისტები უკვე ბოლო ორი წელია აქტიურად საუბრობენ, რომ არა მხოლოდ ერთ სცენარზე, არამედ რისკების ანალიზზე დაფუძნებულადაც უნდა მიიღოს ცენტრალურმა ბანკმა გადაწყვეტილება.აქ მინდა ხაზი გავუსვა იმას, რომ საქართველოს ეროვნული ბანკი ამ მიდგომაზე ოფიციალურად 2025 წლის დასაწყისიდან გადავიდა და ერთ-ერთი ლიდერი ბანკი გახდა. მას შემდეგ, რაც ჩვენ გადავედით ამ მიდგომაზე, რამდენიმე წამყვანმა ცენტრალურმა ბანკმაც დაიწყო მსგავს პრაქტიკაზე გადასვლა 2025 წლის განმავლობაში.თუმცა აღსანიშნავია, რომ მართალია, ჩვენ 2025 წლის დასაწყისიდან ამ მიდგომაზე ოფიციალურად გადავედით, მანამდეც - 2023–2024 წლებში გადაწყვეტილების მიღებისას სწორედ ამ პრინციპს ვეყრდნობოდით. ანუ, განვიხილავდით არა მხოლოდ საბაზო სცენარს, არამედ რისკების ანალიზსაც, და აქედან გამომდინარე ვიღებდით გადაწყვეტილებას.იმის გამო, რომ საკმაოდ მაღალი იყო ინფლაციური რისკები და გვქონდა მოლოდინი, შესაძლებელი იყო სცენარი, როცა ინფლაციას გარკვეული ერთჯერადი ფაქტორების გამო გადააჭარბა სამიზნე მაჩვენებლისთვის, მაინც უფრო ფრთხილი მიდგომა ავირჩიეთ. მაგალითად, 2024 წელს, მიუხედავად იმისა, რომ საშუალო ინფლაცია 1.1% იყო, განაკვეთი 8%-ზე შევინარჩუნეთ.ყოველთვის ფრთხილი მიდგომით მივყვებოდით ამ შერბილების გადაწყვეტილებებს, რადგან ვხედავდით, რომ ინფლაციური რისკები იყო საკმაოდ მაღალი. ამ პრინციპს კვლავ მივყვებით.სწორედ აქედან გამომდინარე, ჩვენს პრესრელიზში ცალსახად იყო აღნიშნული, რომ ვაკვირდებით მოვლენებს. დღევანდელი მდგომარეობით ვხედავთ, რომ ფუნდამენტური ინფლაციური პროცესები სტაბილურია, ხოლო გარკვეული ერთჯერადი ფაქტორები იწვევს მაღალ ინფლაციას, რაც სხვა თანაბარ პირობებში არ უნდა გახანგრძლივდეს და მეორე რაუნდის ეფექტებში არ უნდა გადაიზარდოს.თუმცა მაინც რისკად აღვიქვამთ იმ ფაქტს, რომ დღეს ინფლაცია შედარებით მაღალია. თუ დავინახავთ, რომ ეს უკვე ფუნდამენტურ პროცესებში გადადის, ჩვენ აქტიურად მოვახდენთ რეაგირებას და გამოვიყენებთ ყველა რესურსს იმისათვის, რომ საქართველოში ფასების სტაბილურობა შენარჩუნდეს, რაც გულისხმობს იმას, რომ ინფლაცია იქნება 3%-თან ახლოს,“ – განაცხადა თამთა სოფრომაძემ.

1762422231

შიდა ფაქტორების მხრივ, საკრედიტო დაბანდება მაღალია, თუმცა ზრდის ტემპი შედარებით იკლებს და, სექტემბრის მდგომარეობით, 13.4%-ს შეადგენს. წლიური ინფლაციის მატების პარალელურად, 8.2%-მდე შემცირებულია რეალური დაკრედიტების ზრდის ტემპიც. ამავდროულად,ნაერთი ბიუჯეტის სეზონურად შესწორებული კუმულატიური დეფიციტი სექტემბრის მდგომარეობით მშპ-ის 0.5% იყო, რაც ფისკალურ კონსოლიდაციაზე მიუთითებს. შედარებისთვის, 2022-2024 წლებში დეფიციტი საშუალოდ 2.3%-ს შეადგენდა. კვლავ შემცირდა მთავრობის ვალი, რომელმაც მშპ-ის 35.2%-ს მიაღწია. მათ შორის, საგარეო ვალზე მშპ-ის 24.1% მოდიოდა. ამასთან, უახლესი ინდიკატორების თანახმად, სექტემბერში წლიურ ჭრილში მცირედი შენელების შემდეგ,  ჯამური უნაღდო დანახარჯები ოქტომბერში კვლავ გაიზარდა, ხოლო მიგრანტების ხარჯვა მეტწილად უცვლელ დონეზეა.საგარეო ფაქტორების კუთხით, ფულადი გზავნილების წლიური ზრდის ტემპი სექტემბერში 13.7%-მდე აჩქარდა. გზავნილების ძირითადი წყარო კვლავ ევროკავშირი და ამერიკის შეერთებული შტატებია, რომლებზეც ჯამური გადმორიცხვების 66% მოდის.ტურიზმიდან შემოსავლების ზრდამ მესამე კვარტალში წლიურად 6.6% შეადგინა, ხოლო ცხრა თვეში - 5.1%. აღსანიშნავია, რომ ტურიზმის მხრივ გააქტიურდა ნაკლებად ტრადიციული ბაზრები, რაც, სავარაუდოდ, ტურისტების მზარდ რაოდენობას უკავშირდება ისეთი ქვეყნებიდან როგორებიცაა ჩინეთი, ინდოეთი და უზბეკეთი. საპირისპიროდ, ტრადიციული ბაზრების ტენდენციები ერთმანეთისგან განსხვავებულია. კერძოდ, ტურიზმიდან შემოსავლები გაზრდილია ევროკავშირიდან, აზერბაიჯანიდან და, განსაკუთრებით, ისრაელიდან, ხოლო დანარჩენი ქვეყნების შემთხვევაში დიდწილად უცვლელია, გარდა რუსეთისა, საიდანაც კლება ფიქსირდება ვიზიტორების გაზრდილი რიცხვის მიუხედავად. გაუმჯობესების ტენდენცია ნარჩუნდება თიბისის არხებში არარეზიდენტების დანახარჯების კუთხითაც, თუმცა ოქტომბერში წლიური ზრდის მცირედი შენელებაც შეინიშნებოდა.რაც შეეხება საქონლით საგარეო ვაჭრობას,ექსპორტი სექტემბერში წლიურად 14.2%-ით გაიზარდა, იმპორტი კი თითქმის უცვლელი იყო (-0.3%). მიმდინარე წლის ცხრა თვეში ექსპორტი 7.7%-ით გაიზარდა, ხოლო იმპორტი - 4.3%-ით. ავტომობილების რე-ექსპორტმა ექსპორტის ჯამურ ზრდაში 5 პროცენტული პუნქტის - სხვაგვარად, 65%-ის - წვლილი შეიტანა. ამავდროულად, ავტომობილების კონტრიბუცია ექსპორტის ზრდაში ბოლო რამდენიმე თვის განმავლობაში უარყოფითია, რის საპირწონედაც გაზრდილია ადგილობრივი ექსპორტის ისეთი კატეგორიები, როგორებიცაა ძვირფასი მეტალების მადნები, ცოცხალი ცხოველები, თხილეული, ფერო-შენადნობები, ღვინო და სხვა. იმპორტის მხრივ, სწორედ ავტომობილების იმპორტის თითქმის 31%-იანი შემცირება იყო სექტემბერში ჯამური მაჩვენებლის შესუსტების მთავარი მიზეზი, მაშინ, როდესაც სხვა კატეგორიებში მეტწილად გაუმჯობესება დაფიქსირდა. უფრო მსხვილი კატეგორიების კუთხით, მიმდინარე წელს, განსაკუთრებით პირველ ნახევარში, იმპორტის შესუსტების მთავარი მიზეზი საინვესტიციო იმპორტის შემცირებაა, სამომხმარებლო და შუალედური პროდუქციის იმპორტი კი, მართალია, შესუსტდა, თუმცა მაინც მზარდია. შედეგად, 9 თვეში საქონლით ვაჭრობის დეფიციტი მშპ-ის 28.7%-მდე შემცირდა, რაც ბოლო ათი წლის განმავლობაში ყველაზე დაბალი მაჩვენებელია.ვაჭრობის პირობები - ექსპორტისა და იმპორტის ფასების თანაფარდობა - სექტემბერში მცირედით გაიზარდა, ოქროზე საერთაშორისო ფასის ზრდის შედეგად. თიბისი კაპიტალი უახლოეს მომავალში მკითხველს შესთავაზებს ანალიზს ოქროს ფასის ბოლოდროინდელი დინამიკის თაობაზე, რაც, ლარი/დოლარი/ევროს ჩარჩოს ფარგლებში, სტრატეგიული ბიზნეს-გადაწყვეტილების მიღებისას პრაქტიკულ რეკომენდაციებსაც მოიცავს. მიუხედავად იმისა, რომ 2020 წლის შემდეგ ვაჭრობის პირობების მერყეობა შედარებით მომატებულია, გრძელვადიანი ტენდენცია სტაბილურობაზე მიუთითებს. მაკროეკონომიკური გარემოს კუთხით, აღნიშნული სტაბილურობა მოწყვლადობის შემცირების კუთხით ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია, რადგან ვაჭრობის პირობების გაუარესება რეალური შემოსავლის დანაკარგებს იწვევს, ხოლო სავაჭრო ბალანსის არხით გაცვლით კურსსა და ინფლაციას გადაეცემა. ამავდროულად, აღსანიშნავია, რომ ვაჭრობის პირობების სტაბილურ დონეზე შენარჩუნება, საქართველოს შემთხვევაში, აშშ დოლარში გამოხატული სავაჭრო ბალანსის მაინც გაუარესებაზე მიუთითებს, რადგან იმპორტის მოცულობა ექსპორტისას მნიშვნელოვნად აღემატება. მეორე მხრივ, მიუხედავად იმისა, რომ საქართველო ნავთობპროდუქტების წმინდა იმპორტიორია, ქვეყანა ნავთობის მწარმოებლებისგან შედარებით მაღალ სავალუტო შემოდინებებსაც იღებს, რაც ნავთობის ფასის ზრდის მიმართ მოწყვლადობას დიდწილად აბალანსებს. ჯამურად, ვაჭრობის პირობები, რასაკვირველია, საგარეო ბალანსის კუთხით მხოლოდ ერთ-ერთი მაჩვენებელია და სავალუტო შემოდინებებზე მრავალი სხვადასხვა ფაქტორი ახდენს გავლენას.ერთობლივად, წმინდა სავალუტო შემოდინებების ჩვენი ყოველთვიური საზომი, რომელიც საქონლით ვაჭრობას, ტურიზმიდან შემოსავლებსა და ფულად გზავნილებს მოიცავს, სექტემბერში, აგვისტოს მნიშვნელოვანი ზრდის შემდგომ, მცირედით შენელდა, თუმცა კვლავ ძლიერია. ამდენად, თიბისი კაპიტალის შეფასებით,რეინვესტიციის გარეშე მიმდინარე ანგარიშის მეორე კვარტლის პროფიციტი, სავარაუდოდ, მესამე კვარტალშიც შენარჩუნდება.თიბისი კაპიტალის მკითხველისთვის ცნობილია, რომ წმინდა სავალუტო შემოდინებები 2025 წელს ლარის მხარდამჭერ ერთ-ერთ ძირითად ფაქტორსწარმოადგენს. სხვა ფაქტორების კუთხით, სექტემბერში დეპოზიტების ლარიზაციაში  კვლავ შერეული სურათი ვლინდებოდა. კერძოდ, ლარიზაცია, რომელიც წლის დასაწყისიდან გააქტიურებული იყო დალარის მხარდამჭერ ერთ-ერთ წამყვან ფაქტორს წარმოადგენდა, ივლისის შემდეგ სტაბილურ დონეზე ნარჩუნდებოდა, გარკვეული მერყეობებით. თუმცა, უახლესი მონაცემებით, ოქტომბრის მეორე ნახევრიდან ტენდენცია კვლავ შეიცვალა და დეპოზიტების ლარიზაციის ტემპი შესამჩნევად გაიზარდა.ლარიზაციის შენელებასთან ერთად, სექტემბერში შემცირდა სებ-ის სავალუტო ინტერვენციებიც და 100 მილიონი აშშ დოლარი შეადგინა, ჩვენი მოლოდინების შესაბამისად, მეტწილად თვის პირველი ნახევრის ხარჯზე. ამავდროულად, თიბისი კაპიტალის შეფასებით, ოქტომბრის მეორე ნახევრიდან ლარიზაციის გააქტიურება ინტერვენციების კვლავ აჩქარებაშიც აისახა და სებ-მა, დაახლოებით, 150 მილიონი აშშ დოლარი შეისყიდა. შესაბამისად, მარტი-ოქტომბრის პერიოდში ჯამურმა შესყიდვებმა, დაახლოებით, 1.8 მილიარდ აშშ დოლარს მიაღწია.მთლიანი სავალუტო რეზერვები სექტემბერის მდგომარეობით 5.4 მილიარდი აშშ დოლარი იყო, რაც წინა თვესთან შედარებით 224 მილიონი აშშ დოლარით მეტია.ჯამურად, თიბისი კაპიტალის მოკლევადიანი წონასწორობის მოდელის თანახმად, აშშ დოლარი/ლარის წონასწორული ნიშნული, სექტემბრის მდგომარეობით, 2.63-ს შეადგენდა, რაც ამჟამად ლარის მცირედით ზედმეტ გაუფასურებაზე მიუთითებს. მსგავსი დასკვნის გაკეთების საშუალებას იძლევა რეალური ეფექტური გაცვლითი კურსის გრძელვადიანი ტენდენციის შეფასებაც. აღნიშნული ფაქტორებისა და სებ-ის მიმდინარე პოლიტიკის გათვალისწინებით, თიბისი კაპიტალის უცვლელი პროგნოზით, ლარი წლის განმავლობაში, დაახლოებით, არსებული დონის ფარგლებში შენარჩუნდება.სხვა მაჩვენებლების მხრივ, სექტემბერსა და ოქტომბერში კვლავ გაიზარდა წლიური ინფლაცია და, შესაბამისად, 4.8%-სა და 5.2%-ს მიაღწია. მიმდინარე წელს ინფლაციის დინამიკა პროგნოზებთან მჭიდრო თანხვედრაშია. ამასთან, სეზონურად შესწორებული და გაწლიურებული თვიური ინფლაცია, უკვე მეოთხე თვეა, მიზნობრივ მაჩვენებელთან ახლოსაა. აღნიშნულისა და გასული წლის საბაზო ეფექტების გათვალისწინებით, თიბისი კაპიტალის პროგნოზით, დარჩენილ ორ თვეში წლიური ინფლაცია შენელდება და წლის ბოლოსთვის, დაახლოებით, 4.5%-ს მიაღწევს.ინფლაციაზე მოქმედი ფაქტორებიდან, აღსანიშნავია, რომ სექტემბერში კიდევ ერთხელ შემცირდა ინტერნეტის გადასახდელი (თვიურად 15.6%-ით). ამავდროულად, ოქტომბერში, მარტი-აპრილის შემდეგ, კვლავ გაძვირდა პური, რამაც ჯამურ ინფლაციაში კონტრიბუცია 0.8 პროცენტულ პუნქტამდე გაზარდა. 2025 წელს ინფლაციის აჩქარება ადგილობრივ და შერეულ პროდუქტებზე მზარდი ფასებითაა განპირობებული, რაშიც, თავის მხრივ, საკვების ფასები გამოირჩევა, როგორც შიდა (ნაკლები მოსავალი), ასევე საგარეო (სურსათის ფასების გლობალური ზრდა) ფაქტორების შედეგად. აგრეთვე, ყურადსაღებია, რომ იმპორტული პროდუქტების დეფლაცია საწვავზე ფასების კლების შედეგია, რის გარეშეც იმპორტული ინფლაცია მცირედით, მაგრამ მაინც დადებითი იქნებოდა. როგორც ადრეც აღინიშნა, მოცემული წყაროდან ინფლაციური ზეწოლის დამატებით მნიშვნელოვანი გაძლიერების შემთხვევაში, რაც სადღეისოდ საბაზო სცენარი არაა, ჩვენი აზრით, ლარის გამყარების ალბათობა მოიმატებს.

1762413900

"საქართველოს ეროვნული ბანკის შეფასებით, საქართველოს ტიპის მზარდი ეკონომიკისათვის ფასების სტაბილურობაში ინფლაციის 3%-იანი დონე მოიაზრება. მიმდინარე წლის ბოლო თვეების ტენდენციების მიხედვით, საქართველოში წლიური ინფლაციის მაჩვენებელი ეტაპობრივად იზრდება და უკვე აპრილის თვიდან მოყოლებული მიზნობრივ 3%-იან ნიშნულს გადასცდა. უახლესი, ოქტომბრის თვის მონაცემებით კი, ინფლაციის წლიურმა მაჩვენებელმა 5.2% შეადგინა.ოქტომბერში წლიური ინფლაციის ფორმირებაზე ძირითადი გავლენა სურსათსა და უალკოჰოლო სასმელებზე ფასების ზრდამ განაპირობა. ჯგუფში ფასები გაიზარდა 11.7 პროცენტით, რაც წლიურ ინფლაციაზე 3.88 პროცენტული პუნქტით აისახა, ხოლო ყველაზე მეტად 21 პროცენტით ხილსა და ყურძენზე გაიზარდა ფასები. შედეგად, თუ აქამდე მიზნობრივთან ახლოს მყოფი ინფლაციის წლიური მაჩვენებელი, მაკროეკონომიკური მაჩვენებლების ერთობლიობა და ლარის კურსის სტაბილურობა მონეტარული პოლიტიკის მცირედით შემცირების მოლოდინებს ქმნიდა, ახლა ინფლაციის ზრდის მიმართულებით გაზრდილი რისკების ფონზე, ეს ფაქტორი განეიტრალდა და სებ-ის მიერ მონეტარული პოლიტიკის განაკვეთის უცვლელად, 8%-ზე დატოვება მართებულია და იგი პრევენციული ხასიათისაა", - აღნიშნავენ აფბაში. შეგახსენებთ, რომ მონეტარული პოლიტიკის კომიტეტის შემდეგი სხდომა 2025 წლის 17 დეკემბერს ჩატარდება.

1762335439

ნათია თურნავას განცხადებით, ეს იყო ძალიან მნიშვნელოვანი შეხვედრა, რომელიც არსებითია ორ ქვეყანას შორის სხვადასხვა სექტორში, მათ შორის ფინანსური ურთიერთობების განვითარებისა და გაძლიერებისთვის.„ეს არის ისტორიული შესაძლებლობა საქართველოსთვის, რომელიც შუა დერეფანში მნიშვნელოვან როლს ასრულებს და საინტერესო პარტნიორად გვაქცევს ჩინეთისთვის“, – აღნიშნა თურნავამ.ნათია თურნავას განცხადებით, შეხვედრისას ხაზი გაესვა ბანკთაშორისი თანამშრომლობის გაძლიერებას, საგადახდო სისტემების დაახლოებასა და ჩინური ბანკების მხრიდან საქართველოში ინვესტირებისა და განვითარების მნიშვნელობას.მისივე თქმით, სასიხარულოა, რომ ამას ხაზი გაუსვა არა მხოლოდ საქართველოს პრემიერ მინისტრმა, არამედ ჩინეთის სახალხო რესპუბლიკის პრემიერ-მინისტრმა ლი ციანმა.„მან პირდაპირ თქვა, რომ საგადახდო სისტემების მიმართულებით თანამშრომლობა პრიორიტეტულია. ეს არის ჩვენი ძალისხმევის დაფასებაც, ვინაიდან მოგეხსენებათ, წლის დასაწყისში ორი ქვეყნის ცენტრალურ ბანკებს შორის ხელი მოეწერა ურთიერთთანამშრომლობის მემორანდუმს, რის შემდეგაც დავიწყეთ ძალიან აქტიური კომუნიკაცია, თანამშრომლობა ჩინეთის საერთაშორისო საგადახდო სისტემის CIPS-ის მენეჯმენტთან. ქართული ბანკები აქტიურად მიმართავენ ამ სისტემას იმისთვის, რომ მისი პირდაპირი მონაწილეები გახდნენ, რაც იუანში განხორციელებული ტრანზაქციების უფრო სწრაფად, უფრო ხარისხიანად, შუამავლების გარეშე შესრულების საშუალებას იძლევა. ამ მიმართულებით ჩვენ გავაგრძელებთ მუშაობას“, – აღნიშნა ნათია თურნავამ.შეხვედრის ფარგლებში ხაზი გაესვა საქართველოსა და ჩინეთს შორის ნაყოფიერ თანამშრომლობას სავაჭრო-ეკონომიკურ, ტურიზმისა და ტექნოლოგიების სფეროებში. მხარეებმა ყურადღება გაამახვილეს „სარტყელისა და გზის ინიციატივის“ ფარგლებში თანამშრომლობასა და შუა დერეფნის განვითარების მნიშვნელობაზე.პრემიერ-მინისტრების შეხვედრის შემდეგ საქართველოსა და ჩინეთის სახალხო რესპუბლიკას შორის სხვადასხვა სფეროში თანამშრომლობის მემორანდუმები გაფორმდა.

1762332060

2025 წლის ოქტომბრის მდგომარეობით, საქართველოში ფასების საერთო დონე წლიურად 5.2 პროცენტით გაიზარდა. მიზნობრივ, 3 პროცენტიან, მაჩვენებელთან შედარებით ინფლაციის ზრდას ძირითადად სურსათის ინფლაცია განაპირობებს, რაც ნაწილობრივ წინა წლის დაბალი საბაზო ეფექტისა და ეგზოგენური ფაქტორების ასახვაა. ხოლო, სურსათის გამორიცხვით ინფლაციის მაჩვენებელი და ამავდროულად შედარებით ხისტი ფასების საზომები, რომლებიც კარგად ასახავს გრძელვადიან ინფლაციურ მოლოდინებს, მიზნობრივ დონესთან ახლოს ნარჩუნდება. კერძოდ, ოქტომბრის მდგომარეობით, საბაზო ინფლაციამ, რომელიც სამომხმარებლო კალათიდან მაღალი მერყეობით გამორჩეულ სურსათის, ენერგომატარებლებისა და სიგარეტის ფასებს გამორიცხავს, 2.4 პროცენტი შეადგინა.  ასევე, მომსახურების ინფლაცია მიზნობრივ დონესთან ახლოს, 2.5 პროცენტის ფარგლებში, შენარჩუნდა. პარალელურად, იმპორტირებული პროდუქტების ფასების ცვლილება კვლავ დაბალია (0 პროცენტი), დიდწილად საწვავის ფასების წლიურად შემცირების ხარჯზე. მიუხედავად აღნიშნული ტენდენციებისა, შედარებით მოქნილი ფასების ინფლაციის (მეტწილად, სურსათის) ხანგრძლივად მაღალ დონეზე შენარჩუნება ინფლაციური მოლოდინების ზრდის რისკებს საყურადღებოს ტოვებს.სებ-ის განახლებული ცენტრალური სცენარის მიხედვით, ინფლაციის პროგნოზი 2025-2026 წლებში მცირედით ზემოთ გადაიხედა, რაც, მეტწილად, სურსათის მაღალმა ინფლაციამ განაპირობა. მიმდინარე ცენტრალური პროგნოზით, 2025 წელს ინფლაცია საშუალოდ 4%-ის ფარგლებში იქნება, ხოლო 2026 წელს 3.5%-მდე შემცირდება. სხვა თანაბარ პირობებში, სურსათის ფასების ზრდას ინფლაციაზე მხოლოდ დროებითი გავლენა აქვს და მისი ეფექტები ეტაპობრივად იწურება. ცენტრალური სცენარიც სწორედ ასეთ განვითარებას მოიაზრებს. კერძოდ, აღნიშნული დინამიკა დროებითი ხასიათისაა და არ იწვევს ე.წ „მეორე რაუნდის“ ეფექტებს, რაც გულისხმობს, რომ ზეწოლა არ გადადის სხვა საქონლისა და მომსახურების ფასებზე.ამასთანავე, ეკონომიკური აქტივობა ეტაპობრივად უბრუნდება თავის გრძელვადიან ზრდის ტემპს, რაც ფასებზე მოთხოვნის მხრიდან წნეხს არბილებს. წინასწარი მონაცემებით, 2025 წლის იანვარ–სექტემბერში რეალური მშპ საშუალოდ 7.7%-ით გაიზარდა. ერთობლივი მოთხოვნის მის გრძელვადიან ტრენდთან დაახლოებას დამატებით ხელს უწყობს, ფინანსურ ბაზარზე ფინანსური პირობების გამკაცრებულ დონეზე შენარჩუნება. ეს უკანასკნელი საბაზრო საპროცენტო განაკვეთების დინამიკაში აისახება.მაღალი გაურკვევლობის გათვალისწინებით, ინფლაციაზე ზრდის მიმართულებით მოქმედი რისკები უფრო გამოკვეთილია, თუმცა კვლავ ნარჩუნდება შემცირების მიმართულებით მოქმედი რისკებიც. აქედან გამომდინარე, მონეტარული პოლიტიკის კომიტეტმა (მპკ) ცენტრალურ სცენართან ერთად განიხილა როგორც მაღალინფლაციური, ისე დაბალინფლაციური რისკების სცენარები და გადაწყვეტილების მიღებისას მხედველობაში მიიღო სხვადასხვა მიმართულებით მოქმედი რისკები.მაღალინფლაციური რისკის სცენარი, რომელიც მპკ-მ განიხილა, ერთი მხრივ, მოიაზრებს გლობალური ინფლაციური რისკების რეალიზებას. კერძოდ, აშშ-ს სატარიფო პოლიტიკის ხელახალი გამწვავება, გლობალურად ფრაგმენტაციას მოსალოდნელზე მეტად გაააქტიურებს და შესაძლოა უარყოფითი გავლენა მოახდინოს მიწოდების ჯაჭვებზე. ეს კი საერთაშორისო ბაზარზე გარკვეული ტიპის საქონლის ფასების დამატებითი ზრდის რისკებს აძლიერებს. ამ სცენარით, სატარიფო პოლიტიკასთან ერთად, გეოპოლიტიკური ვითარების ხელახალი ესკალაციის რისკებიც საყურადღებოა, რადგანაც იგი მნიშვნელოვან გავლენას ახდენს საერთაშორისო სასაქონლო პროდუქტების ფასებზე. მაღალინფლაციური სცენარი ეგზოგენურ ფაქტორებთან ერთად, ადგილობრივი ეკონომიკური რისკების რეალიზებასაც ითვალისწინებს. კერძოდ, ფასების საერთო დონის მიზნობრივზე მაღალი ზრდის ხანგრძლივად შენარჩუნებამ შესაძლოა ინფლაციური მოლოდინები გააძლიეროს. ამავდროულად, თუ ასეთ ვითარებაში, ერთობლივი მოთხოვნა მის პოტენციურ დონეზე ძლიერი შენარჩუნდება, მოთხოვნის მხრიდან ფასებზე წნეხი გაძლიერდება. ამ რისკების რეალიზება მონეტარული პოლიტიკის განაკვეთის გამკაცრებას მოითხოვს.მეორე მხრივ, მონეტარული პოლიტიკის კომიტეტმა განიხილა დაბალინფლაციური რისკების სცენარი, რომლის რეალიზების შემთხვევაში ფუნდამენტური პროცესები მონეტარული პოლიტიკის განაკვეთის უფრო დაბალ ტრაექტორიას მოითხოვს, ვიდრე ცენტრალური სცენარი. კერძოდ, ეს სცენარი, საერთაშორისო ორგანიზაციების პროგნოზების მსგავსად, მოიაზრებს საერთაშორისო სასაქონლო ბაზრებზე ნავთობის ფასების მკვეთრად კლებად ტენდენციას, რომელიც მიწოდების ზრდისა და გლობალური მოთხოვნის შენელების ასახვა იქნება. ამავდროულად, ამ  სცენარით, დოლარის გლობალურად შესუსტებული პოზიციის ტენდენცია მოსალოდნელზე ხანგრძლივად შენარჩუნდება, რაც იმპორტირებული პროდუქტების დაბალი ინფლაციის გზით, მთლიან ინფლაციაზე შემცირების მიმართულებით იმოქმედებს. დამატებით აღსანიშნავია, რომ ადგილობრივი შრომის ბაზრის ტენდენციები ფასებზე შემცირების მიმართულებით მოქმედებს, რაც დაბალინფლაციური სცენარის განვითარების შესაძლებლობებს აძლიერებს.მაკროეკონომიკური ანალიზისა და ზემოხსენებული სცენარების განხილვის შედეგად, მონეტარული პოლიტიკის კომიტეტმა ოპტიმალურად მიიჩნია ზომიერად გამკაცრებული მონეტარული პოლიტიკის შენარჩუნება და მონეტარული პოლიტიკის განაკვეთი, უცვლელად, 8 პროცენტზე დატოვა. თუმცა, მონეტარული პოლიტიკის განაკვეთის შემდგომი ცვლილება დამოკიდებული იქნება მომავლის განახლებულ მონაცემებსა და რისკების რეალიზებაზე.  იმ შემთხვევაში, თუ ინფლაციაზე მოქმედი ერთჯერადი ფაქტორების გავლენა გახანგრძლივდა, მონეტარული პოლიტიკის კომიტეტი მზად არის არსებული მკაცრი პოზიციის მოსალოდნელზე ხანგრძლივად შესანარჩუნებლად და, საჭიროების შემთხვევაში, უფრო მეტად გასამკაცრებლადაც.საქართველოს ეროვნული ბანკი ყველა ინსტრუმენტს გამოიყენებს ფასების სტაბილურობის შესანარჩუნებლად, რაც იმას ნიშნავს, რომ ფასების საერთო დონის ზრდა საშუალოვადიან პერიოდში 3 პროცენტთან ახლოს იქნება.მონეტარული პოლიტიკის კომიტეტის შემდეგი სხდომა 2025 წლის 17 დეკემბერს ჩატარდება.

1762330050

მისი შეფასებით, ეს არის უნიკალური შესაძლებლობა ქართული კომპანიებისთვის, რომ დაამყარონ შესაბამისი კონტაქტები ჩინურ კომპანიებთან იმისათვის, რომ მაქსიმალურად მოხდეს საქართველოს ექსპორტის პოტენციალის გამოყენება ჩინეთში და სხვადასხვა მიმართულებით.„ზოგადად, ექსპორტი ძალიან მნიშვნელოვანი ნაწილია ჩვენი ეკონომიკის. ბოლო რამდენიმე წლის განმავლობაში ექსპორტი ყოველთვის იყო მამოძრავებელი ძალა და მთავარი მამოძრავებელი ძალა ეკონომიკური ზრდის. ამ მიმართულებით, ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ ქართულ კომპანიებს ექნებათ შესაძლებლობა, გააფართოონ ექსპორტის შესაძლებლობები ისეთ დიდ ბაზარზე, როგორიც არის ჩინეთი“, - განაცხადა ლაშა ხუციშვილმა.

1762251622

როგორც დავით სონღულაშვილმა აღნიშნა, ხელი ეწერება გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის სამინისტროსა და სოფლის მეურნეობის სამინისტროებს შორის ურთიერთთანამშრომლობის მემორანდუმს.„რამდენიმე მემორანდუმს ვაწერთ ხელს ჩვენს კოლეგა სამინისტროებთან. ხელი ეწერება გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის სამინისტროსა და სოფლის მეურნეობის სამინისტროებს შორის ურთიერთთანამშრომლობის მემორანდუმზე. მემორანდუმი გულისხმობს გამოცდილების გაზიარებას, პრიორიტეტული მიმართულებების განსაზღვრას. ამ მიმართულებებით თანამშრომლობა და ახალი შესაძლებლობების გაჩენა ორ ქვეყანას შორის ძალიან მნიშვნელოვანია.განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია გარემოს დაცვის მიმართულებით. შინაარსობრივ ნაწილში გარემოს დაცვის მიმართულებით არის ნარჩენების მართვასთან, ბიომრავალფეროვნებასთან დაკავშირებული საკითხები, გამოცდილებების გაზიარება ეკოტურიზმთან მიმართებით, ჰაერის ხარისხთან დაკავშირებით. კიდევ ბევრი სხვა მიმართულებების გათვალისწინებით, კიდევ უფრო მეტად გაღრმავება თანამშრომლობის.ეს ყველაფერი გვაძლევს სამინისტროების დაახლოების შესაძლებლობას. განსაკუთრებულად აღსანიშნავია ჩვენსა და სოფლის მეურნეობის სამინისტროს შორის მემორანდუმის გაფორმება, სადაც საქართველოს შესაძლებლობა ეხსნება ქათმის ხორცის ექსპორტთან დაკავშირებით. ეს განსაკუთრებულად მნიშვნელოვანი ხელშეკრულებაა. ამ მიმართულებით ეს არის ჩინეთის მხრიდან აღიარება სურსათის სააგენტოს აქტიური თანამშრომლობის და შესაბამისად, მათი ხარისხის სანდოობის მიმართ. სოფლის მეურნეობაში ასეთი შესაძლებლობები ჩვენს ქვეყანას აძლევს საშუალებას, კიდევ უფრო მეტად განვითარდეს სოფლის მეურნეობა, კიდევ უფრო მეტად გაიზარდოს აგროსასურსათო პროდუქციის წარმოება და კიდევ უფრო მეტად გაძლიერდეს ქვეყნის ეკონომიკა“, - განაცხადა დავით სონღულაშვილმა.

1762247180

როგორც მინისტრის მოადგილემ აღნიშნა, სპეციალური სტატუსის ფარგლებში ქართული კომპანიების მხრიდან გამოფენაზე წარმოდგენილი იქნება კულტურული, კულინარიული, ფოლკლორული და სხვადასხვა მიმართულებები.„საქართველო სამი პავილიონით იქნება წარმოდგენილი - ნაციონალური, მეწარმეობის, საკვებისა და სასმლის პავილიონით. გამოფენის მნიშვნელობა განსაკუთრებულია ქართველი მეწარმეებისთვის, ვინაიდან აღნიშნულ გამოფენაზე ადგილობრივ მეწარმეებს საექსპორტო პოტენციალის მაქსიმალურად გამოყენების შესაძლებლობა ეძლევათ“, - განაცხადა ირაკლი ნადარეიშვილმა.ჩინეთში, სადაც საქართველოს დელეგაცია პრემიერ-მინისტრის ხელმძღვანელობით გაემგზავრა, დაგეგმილია არაერთი მაღალი რანგის შეხვედრა, მათ შორის, ჩინეთის რესპუბლიკის პრემიერ-მინისტრთან, ასევე ხელი მოეწერება ორმხრივ შეთანხმებებს, რომლებიც კიდევ უფრო გაამყარებს როგორც სავაჭრო ეკონომიკურ, ისე ხალხთა შორის ურთიერთობებს ორ ქვეყანას შორის. ვიზიტის ფარგლებში საქართველოს ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების მინისტრი, მარიამ ქვრივიშვილი ხელს მოაწერს რამდენიმე ურთიერთგაგების მემორანდუმს, მათ შორის, ჩინეთის სამოქალაქო ავიაციის ადმინისტრაციასთან, ჩინეთის ვაჭრობის სამინისტროსა და ჩინეთის ეროვნული განვითარებისა და რეფორმების კომისიასთან.საქართველოს პრემიერ-მინისტრის თანმხლებ დელეგაციაში არიან ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების მინისტრი მარიამ ქვრივიშვილი, საგარეო საქმეთა მინისტრი მაკა ბოჭორიშვილი, გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის მინისტრი დავით სონღულაშვილი, ფინანსთა მინისტრი ლაშა ხუციშვილი, ინფრასტრუქტურის მინისტრი რევაზ სოხაძე, ეროვნული ბანკის პრეზიდენტი ნათია თურნავა და მთავრობის ადმინისტრაციის უფროსი ლევან ჟორჟოლიანი.

1762172352