2025 წლის ბოლომდე თიბისი კაპიტალის მთავარი ეკონომისტი ოთარ ნადარაია მონეტარული პოლიტიკის 8%-ზე შენარჩუნებას ელოდება. როგორც ნადარაიამ Business Insider Georgia-სთან საუბრისას განაცხადა, მონეტარული პოლიტიკის განაკვეთის შემცირება 2026 წლიდან არის მოსალოდნელი.
„სებ-ის მონეტარული პოლიტიკის კომიტეტის მიერ მიღებული გადაწყვეტილება ჩვენი მოლოდინების შესაბამისი იყო, რომ წლის ბოლომდე უცვლელად იქნება შენარჩუნებული განაკვეთი და მომავალ წელს უკვე ველოდებით შემცირებას. თიბისი კაპიტალის პროგნოზია, რომ წლიური ინფლაცია კიდევ გაიზრდება და წლის ბოლოს დაახლოებით 4.5%-ზე ჩამოყალიბდება. მომავალ წელს კი ველოდებით, რომ ინფლაცია სამიზნე მაჩვენებელს დაუბრუნდება.
თავისთავად, რისკები ორივე მიმართულებით არის. როგორც ეს სებ-ის პრესრელიზშია აღნიშნული, როგორც ფასებზე მოქმედი გარე ფაქტორების გათვალისწინებით, ისე ეკონომიკური აქტივობის გათვალისწინებით ქვეყნის შიგნით. როგორც ყოველთვის, არამხოლოდ ჩვენი, არამედ ძალიან ბევრი ქვეყნის მონეტარული პოლიტიკის განაკვეთი დამოკიდებულია იმაზე, თუ რა დინამიკა იქნება აშშ-ში, და ამ მხრივ იქაც ბევრი წინააღმდეგობრივი არგუმენტია. თუმცა, განაკვეთების შემცირება აშშ-ში განიხილება,“ — აღნიშნა ოთარ ნადარაიამ.
საქართველოს ეროვნული ბანკის მონეტარული პოლიტიკის კომიტეტმა 2025 წლის 10 სექტემბრის სხდომაზე მონეტარული პოლიტიკის განაკვეთი (რეფინანსირების განაკვეთი) უცვლელად შეინარჩუნა. მონეტარული პოლიტიკის განაკვეთი 8.0 პროცენტს შეადგენს.
„2025 წლის აგვისტოს მდგომარეობით, საქართველოში ფასების საერთო დონე წლიურად 4.6 პროცენტით გაიზარდა. მიზნობრივ, 3 პროცენტიან, მაჩვენებელთან შედარებით ინფლაციის ზომიერ ზრდას ძირითადად სურსათის ინფლაცია განაპირობებს, რომელიც მაღალი მერყეობით ხასიათდება. აღსანიშნავია, რომ საბაზო ინფლაცია, რომელიც სამომხმარებლო კალათიდან მაღალი მერყეობით გამორჩეულ სურსათის, ენერგომატარებლებისა და სიგარეტის ფასებს გამორიცხავს, მიზნობრივ 3 პროცენტიან დონეზე დაბლა ნარჩუნდება და აგვისტოს მდგომარეობით 2.8 პროცენტი შეადგინა. გარდა საბაზო ინფლაციისა, სხვა შედარებით ხისტი ფასების საზომები ზომიერად გაზრდილია, რაც ინფლაციური მოლოდინების ზრდის რისკებს საყურადღებოს ტოვებს. კერძოდ, მომსახურების სექტორის ინფლაციამ აგვისტოში 4.2 პროცენტი შეადგინა. პარალელურად, იმპორტირებული პროდუქტების ფასები კვლავ დეფლაციურია, მეტწილად საწვავის ფასების წლიურად შემცირების ხარჯზე.
სებ-ის ცენტრალური სცენარის მიხედვით, როგორც, მოსალოდნელი იყო, ინფლაცია დროებით მიზნობრივ დონეზე მაღლა ნარჩუნდება და 2025 წელს 3.8 პროცენტის ფარგლებში იქნება. მიუხედავად იმისა, რომ ინფლაციის არსებული დინამიკა ძირითადად მიწოდების დროებითი ფაქტორებიდან მომდინარეობს, სებ-ი მაინც ირჩევს ფრთხილ მიდგომას, რათა ფასების მიმდინარე ზრდა გრძელვადიან ინფლაციურ მოლოდინებში არ აისახოს. შედეგად, საშუალოვადიან პერიოდში ინფლაცია 3 პროცენტის გარშემო დასტაბილურდება.
ამასთან, როგორც მოსალოდნელი იყო, ეკონომიკური აქტივობა მის გრძელვადიან ტრენდთან ნელი დაახლოების ნიშნებს ავლენს, რაც ფასებზე მოთხოვნის მხრიდან წნეხს არბილებს. კერძოდ, ივლისში ეკონომიკურმა ზრდამ 6.5 პროცენტი შეადგინა. ერთობლივი მოთხოვნის მის გრძელვადიან ტრენდთან დაახლოებას დამატებით ხელს უწყობს, ფინანსურ ბაზარზე გამკაცრებული ფინანსური პირობები. ეს უკანასკნელი საბაზრო საპროცენტო განაკვეთების დინამიკაში აისახება.
გლობალურად მაღალი გაურკვევლობის გათვალისწინებით, ინფლაციაზე, როგორც ზრდის, ასევე შემცირების, მიმართულებით მოქმედი რისკები კვლავ საგულისხმოა. აქედან გამომდინარე, მონეტარული პოლიტიკის კომიტეტმა განიხილა როგორც მაღალინფლაციური, ისე დაბალინფლაციური რისკების სცენარები. ერთი მხრივ, აშშ-ის სატარიფო პოლიტიკა ცვალებადია და მისი საბოლოო ფორმირება არაერთხელ გადაიხედა. მსგავსი ვითარება აძლიერებს გლობალური ეკონომიკის ფრაგმენტაციას. შედეგად, შესაძლოა წარმოიშვას მიწოდების ჯაჭვების შეფერხებები, რაც სტაგფლაციური გარემოს ჩამოყალიბებას შეუწყობს ხელს. ამასთან, ახლო აღმოსავლეთში გეოპოლიტიკური სიტუაციის ხელახალი ესკალაციაც ინფლაციურ რისკებს წარმოშობს, ვინაიდან მნიშვნელოვან წნეხს ახდენს ნავთობის გლობალურ ბაზარზე. მაღალინფლაციური სცენარის განხილვისას საყურადღებოა ადგილობრივ ეკონომიკაში მიმდინარე ტენდენციებიც. კერძოდ, ფასების საერთო დონის მიზნობრივზე ზომიერად მაღალი ზრდა, სხვა თანაბარ პირობებში, დროებითი იქნება, რადგან მისი ზრდა მეტწილად საბაზო ეფექტსა და სურსათის ინფლაციაში ერთჯერად კორექტირებას უკავშირდება. თუმცა, თუ მიზნობრივზე მაღალი ინფლაცია ხანგრძლივად შენარჩუნდება, ეს შესაძლოა ინფლაციური მოლოდინების ზრდის რისკებს წარმოშობდეს. ამ რისკების რეალიზება კი, ცენტრალურ სცენართან შედარებით, მონეტარული პოლიტიკის განაკვეთის უფრო მაღალ ტრაექტორიას მოითხოვს.
მეორე მხრივ, მონეტარული პოლიტიკის კომიტეტმა განიხილა დაბალინფლაციური რისკების სცენარი, რომლის რეალიზების შემთხვევაში ფუნდამენტური პროცესები მონეტარული პოლიტიკის განაკვეთის უფრო დაბალ ტრაექტორიას მოითხოვს, ვიდრე ცენტრალური სცენარი. სურსათის საერთაშორისო ბაზარზე ნედლეული პროდუქტების ფასები მაღალი მერყეობით ხასიათდება, თუმცა, თუ ფასები მოსალოდნელზე სწრაფად ნორმალიზდება, ეს გავლენა ადგილობრივ ბაზარსაც გადმოეცემა. ამავდროულად, დოლარის ინდექსი გლობალურად შესუსტებულ პოზიციაზე ნარჩუნდება. ამ ტენდენციების მოსალოდნელზე ხანგრძლივად შენარჩუნების შემთხვევაში, გამყარებული გაცვლითი კურსი და სურსათის საერთაშორისო ფასების დაღმავალი ტრენდი, იმპორტირებული პროდუქტების დაბალი ინფლაციის გზით, მთლიან ინფლაციაზე შემცირების მიმართულებით იმოქმედებს.
მაკროეკონომიკური ანალიზისა და არსებული რისკების შეფასების შედეგად, მონეტარული პოლიტიკის კომიტეტმა ოპტიმალურად მიიჩნია ზომიერად გამკაცრებული მონეტარული პოლიტიკის შენარჩუნება და მონეტარული პოლიტიკის განაკვეთი, უცვლელად, 8 პროცენტზე დატოვა. მონეტარული პოლიტიკის განაკვეთის შემდგომი ცვლილება დამოკიდებული იქნება განახლებულ მაკროეკონომიკურ საპროგნოზო სცენარებსა და რისკების ანალიზზე.
საქართველოს ეროვნული ბანკი ყველა ინსტრუმენტს გამოიყენებს ფასების სტაბილურობის შესანარჩუნებლად, რაც იმას ნიშნავს, რომ ფასების საერთო დონის ზრდა საშუალოვადიან პერიოდში 3 პროცენტთან ახლოს იქნება“, - აღნიშნულია სებ-ის პრესრელიზში.
მონეტარული პოლიტიკის კომიტეტის შემდეგი სხდომა 2025 წლის 5 ნოემბერს ჩატარდება.
Business Insider Georgia