სოკარის განახლებული შავი კონცეფციის მორიგი სადგური

სემეკმა 2024 წლის საქმიანობის ანგარიში გამოაქვეყნა

სემეკის თავმჯდომარის, დავით ნარმანიას თქმით, 2024 წელს კომისია  ინტენსიურად მუშაობდა როგორც რეგულირების გაუმჯობესების, ასევე მომხმარებელთა უფლებების დაცვისა და  საერთაშორისო ორგანიზაციებთან თანამშრომლობის კუთხით.„2024 წლის განმავლობაში, მომხმარებელთა უფლებების დაცვის მიმართულებით კომისიამ განიხილა არაერთი საკითხი. მათ შორის, მოქალაქეთა საჩივრები, რომლებიც შეეხებოდა კომუნალური კომპანიების მხრიდან უსაფუძვლო დარიცხვებს. კომისია დიდ ყურადღებას უთმობს საერთაშორისო ორგანიზაციებსა და მეზობელი ქვეყნების მარეგულირებელ უწყებებთან ურთიერთობას.არაერთ სიახლესთან ერთად, აღსანიშნავია, რომ 2024 წელს დაინერგა ახალი რეგულაცია, რომელიც შეეხება მრავალბინიან საცხოვრებელ სახლებში  ცენტრალური გათბობის ერთიანი სისტემის დანერგვას. ამასთანავე, ამოქმედდა სტატისტიკის პორტალი, სადაც განთავსდა დეტალური ინფორმაცია როგორც ელექტროენერგიის მიწოდება-მოხმარების ფაქტობრივი ბალანსების, ასევე ნეტო აღრიცხვისა და ელექტროენერგიის საცალო მომხმარებლებზე მიწოდებული სტატისტიკური მონაცემების შესახებ. სემეკის 2024 წლის საქმიანობის ანგარიშში მოცემულია სექტორული ანალიზი, რაც საზოგადოებას მისცემს შესაძლებლობას მიიღონ დაწვრილებითი ინფორმაცია მათთვის საინტერესო საკითხებზე“, - განაცხადა დავით ნარმანიამ.სემეკის 2024 წლის საქმიანობის ანგარიში ვრცლად მოცემულია ბმულზე:https://gnerc.org/ge/commission/commission-reports/tsliuri-angarishebi

3 დიდი ჰესის აშენება ისევ დღის წესრიგში დგას

საქართველოს მთავრობა 2030 წლამდე ქვეყნის შიდა დადგმული სიმძლავრის 10 ათას მეგავატამდე გაზრდას გეგმას, რასაც დიდი ჰესების მშენებლობით აპირებს. ისეთით, როგორიცაა ნამოხვანჰესი, ნენსკრა და ხუდონჰესი, თუმცა საინტერესოა, როგორ მოხდება ამ გეგმის რეალიზება მაშინ, როდესაც საქართველოში ჰესებს ბევრი მოწინააღმდეგე ჰყავს და არაერთი ხელშეკრულება დარღვეულა?ზემოთ ჩამოთვლილი ჰესებიდან ნენსკრას მშენებლობა დაწყებულია, თუმცა პროექტი გაჩერებულია. დანარჩენი ორი ჰესის მშენებლობა არც დაწყებულა, თუმცა დიდი ხანია გეგმაშია ახალი ობიექტების შემატება საქართველოს ენერგეტიკისათვის.არსებული მდგომარეობით, ნამოხვანის, ხუდონჰესისა და ნენსკრაჰესის საინვესტიციო მოცულობა 800 მილიონი დოლარიდან 1 მილიარდ დოლარამდე მერყეობს.ხუდონჰესის 702-მეგავატიანი ჰიდროელექტროსადგურის მშენებლობა საბჭოთა კავშირის დაშლამდე რამდენიმე წლით ადრე დაიწყო. საქართველოს დამოუკიდებლობის მოპოვების დროს, პროექტზე მხოლოდ წინამოსამზადებელი სამუშაოები იყო ჩატარებული.2011 წელს ჰესის განვითარებისთვის სახელმწიფოსა და ინდურ კომპანია „ტრანს ელექტრიკას" შორის საინვესტიციო შეთანხმება გაფორმდა და ინვესტორს ჰესის აშენებისთვის გარანტირებული სიმძლავრის ტარიფიც მიენიჭა, თუმცა „ტრანს ელექტრიკას" პროექტის ფაქტობრივი განხორციელება არ დაუწყია, ხოლო შემდგომში კი 2021 წელს მთავრობის მიერ გაკეთდა განცხადება, რომ კომპანიასთან საინვესტიციო შეთანხმება შეწყდებოდა.რაც შეეხება 280 მეგავატის სიმძლავრის ნენსკრაჰესს, მისი მშენებლობა ნომინალურად 2014 წელს, მაშინდელმა პრემიერმა, ირაკლი ღარიბაშვილმა გახსნა. პროექტის ინვესტორია კორეის უმსხვილესი ენერგეტიკული კორპორაცია „ქეი ვოთერი“, რომელიც პროექტის 90%-ს ფლობს, 10%-ის მფლობელი კი საპარტნიორო ფონდი (ამჟამად საქართველოს განვითარების ფონდია).ნენსკრაჰესის დაფინანსება საერთაშორისო საფინანსო ინსტიტუტების კრედიტით იგეგმებოდა, თუმცა ამ პროექტზე საერთაშორისო ფინანსური ინსტიტუტების მხრიდან სასესხო ხელშეკრულებები არ დამტკიცდა, რაც მისი გაჭიანურების ერთ-ერთი მთავარი მიზეზი გახდა.რაც შეეხება 433-მეგავატის სიმძლავრის ნამოხვანჰესის კასკადს, ინვესტორი, კომპანია „ენკა“ პროექტის განხორციელებით და აქტიური წინამოსამზადებელი სამუშაოებით იყო დაკავებული, თუმცა პროექტთან დაკავშირებით შექმნილი პროტესტის გათვალისწინებით 2021 წელს მაშინდელმა პრემიერ-მინისტრმა ირაკლი ღარიბაშვილმა 2021 წლის 9 ივნისს განაცხადა, რომ ჰიდროელექტროსადგურის პროექტი არსებული სახით აღარ განხორციელდებოდა. კომპანიამ არბიტრაჟს მიმართა, რომელშიც 2024 წლის დეკემბერში გაიმარჯვა და სახელმწიფოს მის სასარგებლოდ 383 მილიონი დოლარის კომპენსაციის გადახდა დაეკისრა. მთავრობამ ეს განაჩენი გაასაჩივრა.ამ ყველაფრის გარდა, ენერგეტიკის განვითარებას არაერთი წინააღმდეგობა შეხვედრია საქართველოში. მოსახლეობის პროტესტი თითქმის ყველა დიდი თუ პატარა ჰესის მშენებლობას სდევს თან. მიუხედავად ასეთი პირობებისა, საქართველოს მთავრობა 2030 წლისთვის გეგმავს, გამომუშავებამ ელექტროენერგიის მოხმარებას გადააჭარბოს.„თქვენ გახსოვთ რომ მთელი აგენტურა იყო ჩართული სტრატეგიული ენერგეტიკული პროექტების განხორციელების შეფერხებაში. ამ დროს არის ძალიან დიდი რესურსი იგივე ნენსკრას, ხუდონის, ნამოხვანის მიმართულებით და ყველა მიმართულებით არის საჭირო ინტენსიური მუშაობა, ასევე მცირე და საშუალო ჰესების, ასევე მზის და ქარის სადგურების მშენებლობის მიმართულებით. აქ არის სერიოზული მუშაობა საჭირო და გვინდა რომ 10 000 მეგავატს გადავაჭარბოთ უკვე 2030 წლისთვის ადგილობრივი დადგმული სიმძლავრით და ამ ენერგეტიკული პროექტების განხორციელების გარეშე ვერ იქნება ეს მიზანი მიღწეული. ამოცანაა რომ 2030 წლისთვის მოხმარებას გადააჭარბოს გენერაციამ, ეს სჭირდება ქვეყნის ეკონომიკურ განვითარებას," - განაცხადა ირაკლი კობახიძემ.სპეციალისტები ენერგეტიკის განვითარებას მიესალმებიან, თუმცა როგორც ენერგეტიკოსმა თემურ ჭიჭინაძემ განაცხადა, ენერგოობიექტები ყველაფერთან შესაბამისობაში უნდა იყოს.„რა თქმა უნდა, საქართველოს ენერგეტიკული სიმძლავრე უნდა გაიზარდოს, თუნდაც დიდი ჰესები ხარჯზე, მაგრამ ეს ყველაფერი ეკონომიკური გათვლებიდან უნდა გამომდინარეობდეს - რას გვაძლევს ობიექტი, რა ტარიფი შეიძლება იყოს, რა საფრთხეებია და ა.შ. თუ ყველანაირი კრიტერიუმი იქნება გათვლილი და დააკმაყოფილებს მოთხოვნებს, მაშინ ასეთი ჰესები აუცილებლად უნდა აშენდეს.მე მომხრე ვიყავი და ახლაც ვარ ხუდონჰესის აშენების, მაგრამ ვეწინააღმდეგები ნამოხვანჰესის აშენებას. ვისაც თავის დროზე ამ ობიექტის ხელშეკრულება აქვს წაკითხული, თუ რა უნდა გაკეთებულიყო და რა ტარიფი უნდა ყოფილიყო, მიუღებელი იყო ჩემთვის და სხვებისთვისაც. საერთაშორისო ორგანიზაციებმაც აღიარეს, რომ ძალიან ცუდი ეკონომიკური გათვლები იყო. ასე რომ, საქართველოს ენერგეტიკა უნდა განვითარდეს, მაგრამ შესაბამისობაში ეკოლოგიასთან და რაც მთავარია, ტარიფის ზრდა არ უნდა იყოს ამაზე დამოკიდებული“, - განუცხადა „რეზონანსს“ თემურ ჭიჭინაძემ.კიდევ ერთი ენერგეტიკოსი ანზორ ჭითანავა ფიქრობს, რომ მთავრობის გეგმის რეალიზება შესაძლებელია, თუმცა ყველა ობიექტი შესაბამისი პირობების სრული დაცვით უნდა აშენდეს.„საპროექტო გადაწყვეტილებების სრულყოფის ხარჯზე და შესაბამისი მოთხოვნების სრული გათვალისწინების საფუძველზე უნდა განხორციელდეს მშენებლობა. მოახლოებას უნდა მისცეს იმის საშუალება, რომ კარგად გაერკვნენ. როდესაც ისინი დარწმუნდებიან, რომ სიკეთე გაცილებით მეტია, ვიდრე ზარალი ან უარყოფითი ზემოქმედება, მაშინ გადაწყვეტილება იქნება მიღებული ობიექტების მშენებლობის სასარგებლოდ.მთავრობის გეგმის განხორციელება დარჩენილ წლებში რეალურად შესაძლებელია, თუმცა ეს იმ შემთხვევაში, თუ მოხდება საპროექტო გადაწყვეტილებების გადასინჯვა და წესრიგში მოყვანა, იმ მოთხოვნების შესაბამისად, რომელსაც ითხოვს, როგორც ჩვენი ქვეყნის ეკონომიკა, ისე საერთაშორისო სტანდარტები ეკოლოგიასთან, ეკონომიკასთან და უსაფრთხოებასთან დაკავშირებით.ჩვენი ქვეყნისათვის მთავარი საკითხი არის ელექტროენერგეტიკის განვითარება და მისი უსაფრთხოება და არა ის, რომ ჩვენ ვიყოთ დამოკიდებული მეზობელი სისტემებზე და მათგან ვიღებდეთ ენერგიას. მოსახლეობას არ ესმის რას ნიშნავს ენერგეტიკული დამოუკიდებლობა. ეს ნიშნავს იმას, როდესაც ქვეყანა აწარმოებს ელექტროენერგიას საკუთარი რესურსებს ხარჯზე და არა იმპორტირებული მეზობელი სისტემების მეშვეობით“, - განუცხადა ანზორ ჭითანავამ „რეზონანსს“.წყარო: resonancedaily.com

"მესტიის განვითარება შეუძლებელი იქნება, თუ კომპანიებმა დენის გადასახად...

მისივე შეფასებით, აღნიშნული საკითხის გადაწყვეტა ყველა მხარის, მათ შორის, კერძო სექტორის, კომპანიებისა და მერიის ჩართულობით უნდა მოხდეს."ინფრასტრუქტურული სამუშაოები აქტიურად მიმდინარეობს, ნარჩენების მართვა კარგად ხდება, მაგრამ გარე განათებების მიმართულებით გარკვეული გამოწვევების წინაშე ვართ. მუნიციპალიტეტი იმ გზებზე, სადაც აუცილებლობაა, რა თქმა უნდა, განათებებს აწყობს და გადასახადებს იხდის, მაგრამ ყველგან ვერ შევდივართ. მოსახლეობა ელექტროენერგიის საფასურს არ იხდის და მოხმარება უზარმაზარია. ძველი ხაზებია, ამ ინფრასტრუქტურას მთლიანად გამოცვლა სჭირდება.ელექტროენერგიის მოხმარება აუცილებლად უნდა დარეგულირდეს. კანონით, ჩვენი მოსახლეობა ელექტროენერგიაში არაფერს არ იხდის და მოხმარებული ელექტროენერგიის რაოდენობის აღწერა არ ხდება. ყველა უნდა ჩავერიოთ იმისთვის, რომ სვანეთი სწორად განვითარდეს. ჩვენ გახსნილი გვაქვს საუბარი ამ საკითხზე."ენერგო პრო ჯორჯიას" პოზიცია არის ის, რომ მოსახლეობა, რომელსაც კერძო საქმიანობა არ აქვს ელექტროენერგია უფასოდ მიეწოდოს, ხოლო ვინც კომერციულ საქმიანობას ეწევა - მათ აუცილებლად უნდა გადაიხადონ", - აცხადებს კახა ჟორჟოლიანი.გარდა ამისა, როგორც მესტიის მერი აღნიშნავს, ხაიშისა და ჭუბერის ადმინისტრაციულ ერთეულებში ელექტროენერგიის მოხმარების განსაკუთრებული ზრდა ფიქსირდება, რაც პირდაპირ დაკავშირებულია უკონტროლო კრიპტო მაინინგთან."ელექტროენერგიის მაღალი მოხმარება კვლავ გამოწვევად რჩევა, თუმცა ნაწილობრივ ამოღებულ იქნა ე.წ. ბიტკოინის აპარატები და ეს საკითხი შესაბამისი პირებს მიერ კონტროლდება", - აღნიშნავს კახა ჟორჟოლიანი.ცნობისთვის, სვანეთის რეგიონის მცხოვრებლები ელექტროენერგიის ტარიფს არ იხდიან. ქვეყნის სხვა მაღალმთიან დასახლებებში მთავრობა სამომხმარებლო ტარიფის 50%-იან სუბსიდირებას ახდენს, ზემო სვანეთში კი მოსახლეობა დენის ტარიფის გადახდისგან გათავისუფლებულია.BP.GE

OPEC+ წარმოების ზრდას განიხილავს - ნავთობის ფასები 2%-ით დაეცა

მაშინ როდესაც ბაზარი მიწოდების გაზრდის შესაძლებლობას აფასებს, ენერგეტიკული კომპანიების აქციები ზეწოლის ქვეშაა ბაზარზე პოტენციური ჭარბი რაოდენობის შიშის გამო.„Bloomberg News“-ის ცნობით, მოლაპარაკებები მოიცავს ივლისში ნავთობის წარმოების შესაძლო ზრდას დღეში 411 000 ბარელით. მიუხედავად იმისა, რომ OPEC+-მა ჯერ ვერ მიაღწია საბოლოო შეთანხმებას, წარმოების გაზრდის პერსპექტივა ბაზრის განწყობაზე უარყოფითად მოქმედებს.„როიტერი“ დასძენს, რომ OPEC+-ს შეუძლია დააჩქაროს ნავთობის წარმოების ზრდა, რაც პოტენციურად ნოემბრისთვის ბაზარზე დამატებით 2.2 მილიონი ბარელით დღეში დააბრუნებს, მათ შორის ივლისში დაჩქარებული ზრდით.

აშშ თურქმენული გაზის საქართველოზე გამავალი მილსადენით ევროპისთვის მიწო...

კერძოდ, სენატრომა დეისმა იკითხა, თუ როგორ უყურებს ვაშინგტონი ევროპაში თურქმენული გაზის აზერბაიჯანის გავლით ტრანსპორტირებისთვის ტრანსკასპიური გაზსადენის მშენებლობის შესაძლებლობას იმის გათვალისწინებით, რომ თურქმენეთი რუსეთით, ჩინეთითა და ირანით არის გარშემორტყმული.რუბიომ სენატორს უპასუხა, რომ შეერთებული შტატები ამ პროექტს დადებითად უყურებს, განსაკუთრებით მსოფლიოში ენერგეტიკული უსაფრთხოების ამჟამინდელი მდგომარეობის კონტექსტში. მან, ასევე, დასძინა, რომ პრეზიდენტ ტრამპის ადმინისტრაციის მიერ უცხოური დახმარების შემცირების მიუხედავად, ასეთი პროექტებისთვის თანხა საელჩოებისა და რეგიონული ოფისების მეშვეობით კვლავ გამოიყოფა.პროექტის მიხედვით, თურქმენეთის გალკინიშის საბადოდან ევროპულ ბაზარს 30 მლრდ კუბური მეტრის თურქმენული გაზი ყოველწლიურად, მინიმუმ, 30 წლის განმავლობაში უნდა მიეწოდოს.თავად თურქმენეთი ბუნებრივი აირის ევროპის ქვეყნებში ექსპორტისთვის მზად არის. ამის შესახებ მარტში, ქვეყნის ყოფილმა პრეზიდენტმა და ხალკ მასლაჰათის (სახალხო საბჭოს) ამჟამინდელმა თავმჯდომარე გურბანგული ბერდიმუჰამედოვმა Euronews-თან ინტერვიუს დროს განაცხადა. მან ექსპორტის ერთ-ერთ შესაძლო ვარიანტად საქართველოზე გამავალი ტრანსკასპიური მარშრუტი დაასახელა.ბერდიმუჰამედოვი 2024 წლის მარტშიც აცხადებდა, რომ თურქეთისა და ევროპისთვის თურქმენული გაზის მიწოდებას აპირებდა, ხოლო შესაძლო მარშრუტებად ასახელებდა კასპიის ზღვა-აზერბაიჯან-საქართველოს მარშრუტს ევროპის გაზსადენების სისტემით შემდგომი ტრანსპორტირებით.ასევე, 2023 წელს, ჯერ კიდევ პრეზიდენტობის დროს ბერდიმუჰამედოვი ამბობდა, რომ გალკინიშის საბადო მსოფლიოში ერთ-ერთი უდიდესია, რომელიც თურქმენულ ბუნებრივ აირზე საერთაშორისო მოთხოვნის ზრდაში მნიშვნელოვან როლს შეასრულებს. ის ტრანსკასპიურ გაზსადენს თურქმენული გაზის ევროპის ქვეყნებში ექსპორტისთვის მაშინაც პერსპექტიულ მეგაპროექტად ასახელებდა.შემაფერხებელი ფაქტორი მხოლოდ ოფიციალური ბაქოს პოზიციაა, რომელიც ევროპულ ბაზარზე თურქმენული გაზის შესვლას აზერბაიჯანულ რესურსებთან კონკურენციად აფასებს და თურქმენეთთან კასპიის ზღვის ფსკერის დელიმიტაციას აჭიანურებს.2023 წლის ივლისის ბოლოს თურქმენეთის საგარეო საქმეთა სამინისტრომ მორიგი განცხადება გაავრცელა და აზერბაიჯანისგან კასპიის ზღვის ფსკერის დელიმიტაცია მოითხოვა. უწყება აცხადებდა, რომ თურქმენეთი მზად არის, ევროკავშირისთვის გაზის მისაწოდებლად კასპიის ზღვის ფსკერზე ტრანსკასპიური გაზსადენის მშენებლობა დაიწყოს, რის შემაფერხებელ ფაქტორებსაც ვერ ხედავს.ტრანსკასპიური გაზსადენი თურქმენეთს შესაძლებლობას მისცემს, ევროპას გაზი რუსეთის გვერდის ავლით, კერძოდ, აზერბაიჯანის, საქართველოსა და თურქეთის ტერიტორიით მიაწოდოს. თურქმენეთის საგარეო უწყება ღიად აცხადებს, რომ ქვეყანა ამ იდეას არა მხოლოდ ეკონომიკურად და კომერციულად მომგებიან პროექტად განიხილავს, არამედ ენერგეტიკული ნაკადების დივერსიფიკაციის მნიშვნელოვან ნაწილად მიიჩნევს.ჯერჯერობით დასავლეთისთვის თურქმენული გაზის მიწოდების ერთადერთი გზა ყაზახეთისა და რუსეთის ტერიტორიაზე არსებული სატრანზიტო მილსადენებია.წყარო: BPN.GE