რუსეთმა სწრაფად ჩამოაყალიბა მტაცებლური ბიზნესი ოკუპირებულ ტერიტორიებზე - უკრაინელი ფერმერებისგან წაღებული მოსავლის პირველი პარტიები 2022 წლის ზაფხულში გაიგზავნა უცხოურ ბაზარზე. შემდგომში დამკვიდრდა მარცვლეულის მასიური ექსპორტი, რომელიც მილიარდ დოლარს შეადგენდა. რუსეთი, სხვა საკითხებთან ერთად, ამ მარცვლეულს აწვდის "მეგობრულ ქვეყნებს", ხოლო ირანს რაკეტების მიწოდების საკომპენსაციოდ.

ევროპის ზოგიერთი ყველაზე ნაყოფიერი სასოფლო-სამეურნეო მიწა ახლა რუსეთის კონტროლის ქვეშაა. ოკუპანტები ნათესებს ან იტაცებენ, ან იაფად ყიდულობენ, ხშირად ძალის გამოყენებით. ბიზნესში ჩართული არიან სახელმწიფო კომპანიები, მათ შორის გაერთიანებული გემთმშენებელი კორპორაცია (USC); კომპანია, რომელიც დაკავშირებულია ირანის ისლამური რევოლუციის გვარდიის კორპუსთან; ყირიმელი ბიზნესმენის, მიხეილ განაგას კომპანია "Agro-frigate", რომელიც ვაჭრობს სირიასა და ისრაელში, წერს The Wall Street Journal გამოძიების შედეგებზე დაყრდნობით.

ძნელია შეაფასო ამ ვაჭრობის მასშტაბები, რომელიც ძირითადად შავ ბაზარზე ხორციელდება. მინიმუმ 4 მილიონი ტონა მარცვლეული და სხვა პროდუქტები ოკუპირებული ტერიტორიებიდან ზღვით პირდაპირ საერთაშორისო ბაზრებზე გაიგზავნა, რამაც 800 მილიონი დოლარის შემოსავალი მოიტანა, ამბობს უკრაინის აგრარული პოლიტიკისა და სურსათის მინისტრის მოადგილე, მარკიან დმიტრასევიჩი. ასეთი პროდუქტების მთავარი საექსპორტო პორტი იყო სევასტოპოლი ანექსირებულ ყირიმში, ისინი ასევე ექსპორტირებულია ბერდიანსკიდან და მარიუპოლიდან.

წელს რუსეთის ხელისუფლება თავად იტყობინება, რომ წლის პირველ ნახევარში მარიუპოლიდან თურქეთში გაგზავნეს 15 გემი 81 000 ტონა ხორბლით. თურქეთში აკრძალულია გემების მიღება ოკუპირებული ტერიტორიებიდან, ქვეყნის ხელისუფლება თანამშრომლობს კიევთან უკანონო ვაჭრობის წინააღმდეგ ბრძოლაში, განაცხადა თურქეთის საგარეო საქმეთა სამინისტრომ.

სამი ხომალდი, რომლებმაც დიდი მოცულობის არალეგალური მარცვლეულის გაიტანეს, აშშ-ის მთავრობის თანახმად, კომპანიების ქსელის მეშვეობით ფლობდა USC-ს (United Shipbuilding Corporation). მაგრამ დიდი მოცულობები ასევე იგზავნება მცირე გემებით ან სახმელეთო გზით რუსეთში, საიდანაც ისინი უკვე იყიდება საერთაშორისო ბაზარზე. უკრაინული გამოცემა Texts-ის თანახმად, რომელიც მონაცემთა შეგროვებითა და გამოკვლევებით არის დაკავებული, რუსეთის მიერ ოკუპირებული ტერიტორიებიდან ექსპორტირებული მარცვლეულის მთლიანმა ღირებულებამ შესაძლოა 6,4 მილიარდ დოლარს მიაღწიოს.

ირანელი პოლიტიკოსების თქმით, რუსეთში ბალისტიკური რაკეტების ბოლო მიწოდება მარცვლეულის სანაცვლოდ განხორციელდა, წერს WSJ. თეირანი ყიდულობს ქერს ყირიმიდან ტონას 140 დოლარად, საბაზრო ფასებზე 34%-იანი ფასდაკლებით, განუცხადა გამოცემას კატერინა იარესკომ, კიევში დაფუძნებული არაკომერციული პროექტის SeaKrime-ის ანალიტიკოსმა.

Bellingcat-ის საგამოძიებო პროექტმა აღმოაჩინა რამდენიმე გემის გადაადგილება, რომლებიც მიემგზავრებოდნენ სევასტოპოლის მარცვლეულის ტერმინალიდან ირანსა და სირიაში, ასევე იგორ რუდეცკის რამდენიმე ვიზიტი ირანში. ის არის კომპანია Marine Engineering Technopolis Sea Maker-ის გენერალური დირექტორი და ასევე ასოცირდება Aval-თან, რომლის სევასტოპოლის ფილიალი ახორციელებს ოპერაციებს ავლიტას მარცვლეულის ტერმინალში.

შარშან რუდეცკიმ სოციალურ ქსელებში ირანული საზღვაო კომპანიის Islamic Republic of Iran Shipping Lines-ის წარმომადგენლებთან შეხვედრის ამსახველი ფოტოები გამოაქვეყნა, რომელიც აშშ-ის სანქციებს ექვემდებარება სამხედროებისთვის იარაღის მიწოდების გამო. მან ასევე მოინახულა სასოფლო-სამეურნეო კომპანია Pars Holding, რომელიც არის ფონდის ნაწილი და რომელსაც აკონტროლებს ირანის უზენაესი ლიდერი ალი ხამენეი. რუდეცკიმ განუცხადა WSJ-ს, რომ მან ეს გააკეთა საერთაშორისო მარკეტინგული კამპანიის ფარგლებში, რომელიც ასევე მოიცავს ჩინეთს, ინდოეთსა და აფრიკას.