ბანკები და ფინანსები ელ.ვერსია #615

რუსული ნავთობი თითქმის საახალწლო ფასდაკლებითაა - ფასები 35 დოლარამდე დ...

„ამ კვირაში, 16 დეკემბერს, ნოვოროსიისკიდან Aframax-ის გემებით გადაზიდული რუსეთის მთავარი საექსპორტო კლასის, „ურალის“ ფასი ბარელზე 34,52 დოლარამდე დაეცა“, - იუწყება RBC Argus-ზე დაყრდნობით.ფასების სააგენტოს ცნობით, ნოვოროსიისკში „სევერომორსკის“ ფასდაკლება „ურალზე“ 23,75 დოლარი იყო, ხოლო „სუეცმაქსისა“ და „აფრამაქსის“ გემებისთვის - 25,55 დოლარი ბარელზე.„ურალის“ ნავთობი ბალტიისპირეთის პორტებში ოდნავ მაღალი ფასებით გადაიზიდება: FOB პრიმორსკის ნავთობი ბარელზე 36,07 დოლარამდე დაეცა.შორეული აღმოსავლეთის ნავთობი კვლავ ყველაზე მაღალ ფასებს იკავებს.„პრემიუმ კლასის ESPO Crude (ESPO) FOB Kozmino Crude-ის ფასი 17 დეკემბერს ბარელზე 46.3 დოლარამდე დაეცა“, - იუწყება RBC.ერთი მხრივ, გლობალური ნავთობის ფასები ბარელზე 60 დოლარამდე დაეცა. მეორე მხრივ, რუსულ კომპანიებს ახალ სანქციებთან შეგუება უწევთ. ნოემბერში აშშ-ის სანქციები ამოქმედდა „როსნეფტისა“ და „ლუკოილის“ მიმართ. ექსპერტები აღნიშნავენ, რომ ფასის შემცირება დროებითია და ეს პირველი შემთხვევა არ არის, რადგან კომპანიები იძულებულნი არიან, სანქციებთან ადაპტაცია მოახდინონ.

საქართველოში საწვავი გაიაფებას იანვრიდან დაიწყებს - ნავთობის ფასი მომდ...

საერთაშორისო ენერგეტიკულ ბირჟაზე ნავთობის ფასი მკვეთრად შემცირდა და 1 ბარელი 59 დოლარის ფარგლებშია. ბოლო დროს, გაიაფების ტენდენცია აშკარაა და უცხოელი ანალიტიკოსები ვარაუდობენ, რომ პროცესი მომდევნო წელსაც გაგრძელდება. ამ პროგნოზს ქართველი ეკონომისტებიც იზიარებენ და ამბობენ, რომ ნავთობის ფასის კლება 2026 წლის პირველ კვარტალშიც გაგრძელდება. ლოგიკურად ჩნდება კითხვა - გაიაფდება თუ არა ბენზინისა და დიზელის საწვავი? სწორედ აქ, აზრი ორად იყოფა - ნაწილი მიიჩნევს, რომ ნავთობპროდუქტები ბაზარზე არსებული კარტელური გარიგების გამო, არ გაიაფდება, ხოლო მეორე ნაწილი ამბობს, რომ საბითუმო ბაზარზე ფასის კლება უკვე დაწყებულია და ცხადია, საწვავი აქაც გაიაფდება. ამჟამად, ბარელი "ბრენტის" ფასი 59 დოლარს შეადგენს, ხოლო ამერიკული "ლაითის" ფასი, დაახლოებით, 56 დოლარია. ერთწლიან პერიოდში, ნავთობი, საშუალოდ, 21%-ით გაიაფდა და ამჟამად ოპეკის სამიზნე ნიშნულზე დაბლა იმყოფება. უცხოელი ანალიტიკოსების შეფასებით, ნავთობის გაიაფება სამი ფაქტორით არის განპირობებული:პირველი რუსეთ-უკრაინის ომის დასრულების პერსპექტივას უკავშირდება, რომელიც აჩენს იმის მოლოდინს, რომ აშშ-ის პრეზიდენტი რუსეთს ბაზარზე გასაყიდად მეტი ნავთობის გამოტანის საშუალებას მისცემს;მეორე ფაქტორი ვენესუელას უკავშირდება, რომელიც პლანეტაზე ერთ-ერთი უდიდესი სანავთობო რეზერვის მფლობელია, თუმცა მას ამჟამად ექსპორტი შეზღუდული აქვს. თუკი ვენესუელაში მადუროს რეჟიმი მართლაც შეიცვლება, მაშინ მოსალოდნელია, რომ ქვეყანა ნავთობის ექსპორტირების საშუალებას მიიღებს, რაც ბაზარზე ჭარბ მიწოდებას წარმოქმნის;მესამე საკითხი ჩინეთს უკავშირდება, რომლის ეკონომიკური აქტივობა და ადგილობრივი მოხმარება შემცირებულია, რაც იმას ნიშნავს, რომ ნავთობის ყველაზე მსხვილი მომხმარებელი ახლა იმაზე ნაკლებ ენერგეტიკულ რესურსებს მოიხმარს, ვიდრე ეს ანალიტიკოსებს აქამდე წარმოედგინათ. ბუნებრივია, მიწოდების ზრდა და მოთხოვნის შემცირება პროდუქტის გაიაფებას იწვევს, რომელსაც სწორედ ახლა ვხედავთ.„თიბისი კაპიტალის“ გლობალური ბაზრების კვლევების უფროსმა რატი კალანდარიშვილმა „ბიზნესპარტნიორს“ განუცხადა, რომ ნავთობის, როგორც პროდუქტის ღირებულება ეცემა და მსხვილი საინვესტიციო ბანკების შეფასებით, გამორიცხული არ არის, 2025 წლის დეკემბრის ბოლოს, "ბრენტი" 53 დოლარი ღირდეს. ანალოგიური მოლოდინია 2026 წელთან დაკავშირებითაც. კალანდარიშვილმა უმსხვილესი ამერიკული ბანკის "ჯიპი მორგანის" პროგნოზი მოიშველია და აღნიშნა, რომ ნავთობის გლობალური ფასი მომავალ წელს 52-53 დოლარის ფარგლებში იქნება, რაც ამჟამინდელთან შედარებით, დაახლოებით, 7-დოლარიანი კორექციაა.ანალიტიკოსი ნიკა შენგელია „რეზონანსთან“ნავთობის გაიაფების რამდენიმე მიზეზს ასახელებს. პირველი და უმთავრესი მიზეზი ისაა, რომ მიწოდება აჭარბებს მოთხოვნას.„მსოფლიო მასშტაბით, ნავთობის მიწოდება კვლავ მაღალია, განსაკუთრებით ამერიკისა და შიდა ბაზრების გამომუშავებით. ამან შექმნა ზედმეტობა ბაზარზე და დიდი რაოდენობით ნავთობია. მიზეზებს შორისაა საერთო ტენდენცია ბირჟაზე - ბირჟებზე ამ დღეებში სიმშვიდეა, ან ფასი მცირდება, განსაკუთრებით ტექნოლოგიურ სექტორზე მოქმედებს ბაზრის სენტიმენტები და მოლოდინი მომდევნო პერიოდის მონეტარული პოლიტიკის შესახებ. ზოგიერთი რეგიონი, მაგალითად, დასავლეთ აფრიკა, უახლოეს პერიოდში იძულებულია, ნავთობის დიდი მარაგი ბაზარზე დატოვოს, რადგან შემცირებულია დაკვეთა, თანაც ახლო აღმოსავლური ნედლი ნავთობი უფრო იაფად იყიდება.რამდენიმე გეოპოლიტიკურმა მოვლენამ, მაგალითად, ვენესუელას ბლოკადამ დროებით გააძვირა ნავთობი, მაგრამ ამან ვერ იმუშავა მკვეთრად. ამიტომ, ჯერჯერობით, ყველა ნიშანია იმისა, რომ ნავთობზე ფასი 2026 წლის პირველ კვარტალშიც ისევ დაბალი იქნება“, - განუცხადა „რეზონანსს“ ნიკა შენგელიამ.ნავთობის გაიაფების მიზეზებს შეიძლება დავუმატოთ ის ფაქტიც, რომ ბოლო კვირებში, ამერიკული დოლარი ოდნავ გამყარდა, რადგან ინვესტორები ელიან, რომ ფედერალური რეზერვი მალე არ დაიწყებს განაკვეთის მკვეთრ შემცირებას.„ტრადიციულად ძლიერი დოლარი ნავთობის ფასის შემცირების ერთ-ერთი მიზეზია, რადგან ნავთობი დოლარში იყიდება. თუ გადავხედავთ, აშშ-ში, ნავთობის მოპოვება ისტორიულ მაქსიმუმზეა, ეს იწვევს გლობალური მიწოდების გადაჭარბებას, რასაც ვერ აბალანსებს "ოპეკი პლუსი", რადგან წევრ ქვეყნებს შორის არსებული უთანხმოება (მაგალითად, საუდის არაბეთს, ნიგერიასა და ირანს შორის) ართულებს შემცირების გადაწყვეტილებას“, - განაცხადა ნიკა შენგელიამ.„რეზონანსის“ კითხვაზე, თუკი ნავთობის ფასის კლება მომდევნო წლის პირველ კვარტალშიც გაგრძელდება, გაიაფდება თუ არა საქართველოში ბენზინი და დიზელი, ნიკა შენგელიამ გვიპასუხა: „ეს ყველაფერი, ჩვენს შიდა ბაზარზე ფასების შემცირების კუთხით, გავლენას არ მოახდენს, რადგან საქართველოში დიდი ხანია ჩამოყალიბებულია კარტელი და ფასებზე კარტელური გარიგებები მოქმედებს“.ამ მოსაზრებას არ ეთანხმება „სენტა პეტროლიუმ ჯორჯიას“ გენერალური დირექტორი ზაალ იაკობიძე, რომელმაც „რეზონანსს“ განუცხადა, რომ ბენზინისა და დიზელის საწვავი გაიაფდება, თუმცა ისე სწრაფად არა, როგორც ეს საერთაშორისო ბაზარზე ხდება.„გარკვეული პერიოდის შემდეგ, როდესაც ნავთობპროდუქტებს უკვე ახალი ფასით შევიძენთ, საწვავის ფასი საქართველოშიც შეიცვლება. სხვათა შორის, საბითუმო ბაზარზე უკვე შესამჩნევია ცვლილება შემცირების მიმართულებით და საცალო, ანუ ავტოგასამართ სადგურებზეც ნელ-ნელა დაიწყო ეს პროცესი. აქედან გამომდინარე, თუ ნავთობის საერთაშორისო ბაზრებზე არსებული ტენდენცია გაგრძელდება ან შენარჩუნდება, ცხადია საწვავი საქართველოშიც გაიაფდება“, - აღნიშნა „რეზონანსთან“ ზაალ იაკობიძემ.მისი ინფორმაციით, მართალია, სხვადასხვა პროდუქტებზე ფასი სხვადასხვაა, მაგრამ ბენზინი და დიზელი საწვავი 5-დან 10 თეთრამდე უკვე შემცირებულია. იაკობიძემ „რეზონანსს“ დაუდასტურა, რომ 2026 წლის იანვრიდან, საწვავი გაიაფდება, თუმცა გამორიცხული არ არის, ეს უფრო ადრეც მოხდეს.წყარო: resonancedaily.com

ლიეტუვა კალინინგრადში რუსული გაზის ტრანზიტის ტარიფებს აორმაგებს

მან გაიხსენა, რომ ათწლიანი კონტრაქტის თანახმად, რომლის ვადაც 1 იანვარს იწურება, ლიეტუვის სახელმწიფო კომპანია „ამბერ გრიდმა“ „გაზპრომთან“ შეთანხმების ფარგლებში ყოველწლიურად დაახლოებით 13 მილიონი ევრო მიიღო. ახლა წინადადებაა გადახდის 29 მილიონ ევრომდე გაზრდაზე.„მნიშვნელოვანი ინვესტიციები განხორციელდა იმ პერიოდში, როდესაც სატრანზიტო შეთანხმება ხელმოწერილი იყო (2015 წელს) და ათი წლის წინ დადგენილი ხარჯები ან ფასები არ შეესაბამება იმ ხარჯებს, რომლებსაც დღეს ვიხდით. ეს იყო ტარიფების სისტემისა და ტარიფების გადახედვის ერთ-ერთი მთავარი მიზეზი. მეორეც, ტარიფები ამჟამად ევროპული კანონმდებლობისა და ევროპული ქსელური კოდექსის მოთხოვნების შესაბამისად დგინდება“, - თქვა პოციუსმა.მან ახალი შეთანხმების ვადა არ დააკონკრეტა, მაგრამ აღნიშნა, რომ ბუნებრივი გაზის შესახებ კანონის შესაბამისად, VERT მომსახურების ფასების ზღვრებს ხუთი წლის განმავლობაში აწესებს.შეგახსენებთ, რომ 2015 წლის 24 დეკემბერს ხელმოწერილი ათწლიანი შეთანხმება მოიცავდა პუნქტს „გადაიზიდე ან გადაიხადე“, რომელიც ითვალისწინებდა, რომ ყოველწლიურად 2.5 მილიარდი კუბური მეტრი გაზი უნდა გადაეზიდათ ან გადაეხადათ. გასულ წელს ლიეტუვის გავლით კალინინგრადში ტრანზიტის მოცულობა 9%-ით გაიზარდა და 2.5 მილიარდ კუბურ მეტრს მიაღწია.

დღეს აზერბაიჯანიდან სომხეთში ნავთობპროდუქტების პირველი პარტია გაიგზავნ...

გავრცელებული ინფორმაციით, აზერბაიჯანი სომხეთს კომპანია სოკარის მიერ წარმოებულ 22 ვაგონ ბენზინს გაუგზავნის.მედიის ცნობით, ნავთობპროდუქტების ტრანსპორტირების შესახებ გადაწყვეტილება 28 ნოემბერს ქალაქ გაბალაში აზერბაიჯანის ვიცე-პრემიერის შაჰინ მუსტაფაევისა და სომხეთის ვიცე-პრემიერის მჰერ გრიგორიანის შეხვედრის დროს მიიღეს.ცნობისთვის, 8 დეკემბერს საქართველოს ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების სამინისტრომ განცხადება გაავრცელა, რომლის თანახმადაც, პრემიერ-მინისტრ ირაკლი კობახიძის გადაწყვეტილებით, საქართველოს რკინიგზა აზერბაიჯანული საწვავის სომხეთში სარკინიგზო გადაზიდვას ერთჯერადად სრულიად უსასყიდლოდ განახორციელებს.

ელექტროენერგიის ტარიფის ზრდა დარგის განვითარებისთვის აუცილებელია - გია...

ენერგეტიკოსი ხაზგასმით აღნიშნავს, რომ სახელმწიფომ უნდა უზრუნველყოს ისეთი მექანიზმების ამოქმედება, რომლებიც ტარიფის მატებისგან სოციალურად დაუცველ მოსახლეობას დაიცავს."როგორც ელექტროენერგიის საფასურის გადამხდელი, ბუნებრივია, ფასის მატებას არ მივესალმები, მაგრამ როგორც ენერგეტიკოსი ვთვლი, რომ ფასის მატება დარგის შემდგომი განვითარებისთვის აუცილებლობას წარმოადგენს. მიმაჩნია, რომ ცოტა დაგვიანებულიც კი არის. ვფიქრობ, რომ ენერგეტიკის სამინისტროს გაუქმებაც არ იყო სწორი, 2013 წელს ტარიფების გაუქმებაც არ ყოფილა სწორი, რადგან ამან დარგს  სერიოზული პრობლემები შეუქმნა. გარდა ამისა, ასევე, არ იყო სწორი 2024 წელს ტარიფების შემცირება. მე ახლა გესაუბრებით როგორც დარგის სპეციალისტი და არა მომხმარებელი. აბსოლუტურად სხვა საკითხია ეს ტარიფის გაზრდა რა პრობლემას შეუქმნის მოსახლეობას და მათ შორის, სოციალურად დაუცველ ჯგუფებს. ვფიქრობ, რომ ეს ძალიან დიდი პრობლემაა, რაზედაც სახელმწიფომ უნდა ისაუბროს და თავის თავზე უნდა აიღოს აღნიშნულის მოგვარების საკითხი. კიდევ ერთხელ გავიმეორებ, რომ ელექტროენერგიის ტარიფის ზრდა აუცილებლობას წარმოადგენს. აღნიშნულ საკითხში სამი კომპონენტი არსებობს. ერთ-ერთი არის ის, რომ იმპორტირებული ენერგია, რომელიც ჩვენ შემოგვქონდა - გაძვირდა. შესაბამისად, იძულებული გავხდით სრული დატვირთვით ჩაგვერთო თბოელექტროსადგურები, რომლებიც ასევე, იმპორტირებული ენერგიაა, ვინაიდან იქ ელექტროენერგია იმპორტირებული გაზის ხარჯზე გამომუშავდება, რაც ბუნებრივია, ელექტროენერგიის ფასს ზრდის. გარდა ამისა, ძალიან მნიშვნელოვანია ინვესტიციები ჩვენს დარგში, მათ შორის, როგორც ადგილობრივი, ისე ახალი სადგურების მშენებლობისთვის შემოსული ინვესტორები. ძალიან სერიოზულად არის გადასახედი ენერგეტიკული სისტემის ინფრასტრუქტურა. ამასთან არის კიდევ ერთი კომპონენტი - როგორც იცით, უკვე ინტენსიურად დაიწყეს განახლებადი ენერგიის წყაროებთან დაკავშირებით მშენებლობის საკითხი, მათ შორის, მზის, ქარის და ა.შ. განახლებადი ენერგიის წყაროებიდან მიღებული ელექტროენერგიის ფასი კი ჯერჯერობით კიდევ მაღალია და გარდა ამისა, ახალი სადგურები, რომლებიც ექსპლუატაციაში შედის, მათი ნაწარმოები ელექტროენერგიის ფასიც საკმაოდ მაღალია. ამ ყველაფრიდან გამომდინარე მიმაჩნია, რომ ელექტროენერგიის სამომხმარებლო ტარიფის ზრდა  აუცილებელია. სხვა საკითხია რამდენად უნდა გაიზარდოს და როგორ ტვირთად დააწვება ეს გადაწყვეტილება მოსახლეობას", - აცხადებს გია არაბიძე.კითხვაზე "რა უნდა გაკეთდეს იმისათვის, რომ ელექტროენერგიის ტარიფის ზრდა მოსახლეობას ტვირთად არ დააწვეს" - ენერგეტიკოსი განმარტავს, რომ სახელმწიფოში უნდა არსებობდეს მექანიზმები, რითაც სოციალურად დაუცველი მოსახლეობა ასეთი წნეხისგან დაცული იქნება.ცნობისთვის, სემეკის თავმჯდომარემ დავით ნარმანიამ განაცხადა, რომ მომდევნო წლიდან ელექტროენერგიის სამომხმარებლო ტარიფის ზრდა იგეგმება, ხოლო რამდენით გაიზრდება ტარიფი, ეს 29 დეკემბერს კომისიის სხდომაზე გახდება ცნობილი.დღეს მოქმედი ტარიფები დადგენილია 2025 წლის 31 დეკემბრის ჩათვლით − სემეკში საჯარო ადმინისტრაციული წარმოებები დაიწყო იმ მიზნით, რომ კომპანიებს დაუდგინდეთ ტარიფები მომდევნო პერიოდისთვის.  ტარიფები დგინდება კომპანიების მიერ მოწოდებული დოკუმენტაციის ანალიზისა და მარეგულირებელი აუდიტის შედეგად. ტარიფის დადგენის პროცესი არის გამჭვირვალე და ნებისმიერი დაინტერესებული პირისთვის ხელმისაწვდომია ყველა ინფორმაცია, რაც ექვემდებარება საჯაროობას.ტარიფში გათვალისწინებული იქნება ინვესტიციების მხოლოდ ის მოცულობა, რაც უზრუნველყოფს კომპანიის სტაბილურ ფუნქციონირებასა და რომელთა გათვალისწინების გარეშე, შეუძლებელია მომსახურების გაწევა.